Ik kan het niet laten; hierbij toch nog een klein stukje over dieten en gezonde voedingspatronen. Dat ik inmiddels een beetje overtuigd ben van het feit dat dat fructose niet al te goed voor ons is, mag bekend zijn. Lees vooral nog eens het artikel No Comment waarin ik met plezier verwijs naar Robert Lustig.
Ook het ‘oerdieet‘ (eigenlijk is het helemaal geen dieet), onder ander onder de aandacht gebracht door Frits Muskiet heeft mijn kijk op Voeding en Gezondheid toch echt wel een beetje veranderd. Op Foodlog.nl is een lijn die heet de waarheid over vet, ook dat is interessante materie.
Vanaf gisteren is Melchior Meijer weer terug op het forum. Zijn reacties zijn wat mij betreft pareltje. Hij schiet uit naar dietisten – vriendelijke HAVO meisjes die vooral goed feitjes kunnen stampen – en geeft en passant uitleg over zijn hypotheses (kijk vooral een reactie of zeven boven deze reactie). Dr Frank geeft ondertussen aan dat hij vind dat diabetes type 2 eigenlijk de koolhydraatziekte genoemd moet worden (let wel ik blijf kritisch tegenover het optreden en kennisniveau van Frank van Berkum).
Aanvulling 15 aprik 2010
De lijn van Melchior, Muskiet en Katan wordt een beetje te lang. Inmiddels bijna 500 reacties. Dick is een nieuwe lijn gestart. In de nieuwe lijn een heel interessante verwijzing naar een Foodlog artikel uit de oude doos: Zijn we Jagers of Jutters? Op basis van een artikel van Melchior wordt beargumenteerd waarom wij waarschijnlijk geëvolueerd zijn vanuit de kust (jutters) en niet vanuit de savanne (jagers). Deze theorie is 30 jaar lang controversieel geweest.
Aanvulling 17 april 2010
Melchior schrijft een interessante reactie die het waard is om even over te nemen:
Melchior Meijer
Als ik het goed heb, onderscheid ik hier twee hoofdvragen.1. Moeten de wetenschappers die verantwoordelijk zijn voor de huidige massacommunicatie betreffende voeding op het matje worden geroepen en zo ja, hoe? Het lijkt me zinnig om nog even een kort overzicht te maken (we herhalen onszelf toch voortdurend) van de adviezen die zowel volgens pubmed als een snel groeiende hoeveelheid empirische waarneming tot onnodige morbiditeit (en mortaliteit) leiden.
a. Het zwart maken van verzadigd vet en het aansporen tot consumptie van meervoudig onverzadigde vetzuren. In de literatuur is geen evidence te vinden voor een oorzakelijk verband tussen inname van verzadigd vet en (hart-vaat-)ziekten, maar enorm veel evidence voor een verband tussen inname van meer dan enkele energieprocenten linolzuur en met name diverse vormen van kanker (maar ook bijvoorbeeld NAFDL).
b. Het dringende advies om de voeding te baseren op complexe koolhydraten, met name graanproducten. Voor de lipidenfreaks onder ons, er is geen onenigheid meer over het feit dat een voeding die uit een hoog energiepercentage koolhydraten bestaat, het zogenoemde ‘atherogene lipoproteineprofiel in de hand werkt. Kort door de bocht: normaal of zelfs laag totaal cholesterol, laag HDL, veel ‘small dense LDL’, veel Lp(a), hoge triglyceridenspiegels. Verhoging inname verzadigd vet corrigeert dit patroon snel. Is een koolhydraatrijke voeding dus uit de aard der zaak slecht? Nee, want er zijn diverse groepen met een hoge koolhydraatinname, ‘slechte’ lipoproteineprofielenprofielen en volledige afwezigheid van welvaartsziekten (tot in de ouderdom). Wat hebben deze groepen gemeen? Ze gebruiken geen tarwe, geen plantaardige olie en geen sucrose (glucose/fructose). Het ‘atherogene’ lipidenprofiel is bij Nederlanders dus een afspiegeling van een metabole ontsporing, ofwel van het Katandieet. Steeds meer gedegen onderzoek suggereert sterk dat gluten, WGA en andere graszaadlectinen (die door selectie in concentratie zijn toegenomen) in het lichaam op allerlei onvoorstelbare clevere manieren de regie overnemen (ondermeer autoimmuniteit). De nadruk op graanproducten leidt ook tot dagelijkse bloedsuiker- en insuline-excursies, die ondermeer het ontstaan van kanker in de hand werken. Bij extreem glucosetolerante mensen zijn dagelijks herhaalde glucoseprovocaties echter geen probleem (Kitava), omdat ze niet tot die excursies leiden. Het is een sprookje dat glucosebelasting tot ‘uitputting’ van de betacellen zou leiden.
c. De huidige adviezen maken niet duidelijk hoe funest de inname van meer dan 20 kilo suiker (sucrose, ofwel glucose/fructose) per persoon per jaar voor een bevolking is.
Het lijkt me onmogelijk om personen aansprakelijk te stellen voor wetenschappelijke miskleunen. Domheid en cognietieve dissonantie zijn niet te bestraffen, ook niet wanneer ze levens kosten. De journalistiek moet de ‘alternatieve’ argumenten laten horen, maar doet dat niet of onvoldoende. Deels uit luiheid, deels uit overdreven vertrouwen in autoriteiten, deels vanwege adverteerdersbelang. De politiek is geen optie. Ik heb dat enkele malen geprobeerd, maar krijg geen enkele sjoege, zelfs niet bij mensen als Agnes Kant.
2. Luisteren mensen naar voedingsadviezen? You bet! Ze pikken de ‘belangrijkste’ elementen feilloos op. Ze zijn matig met verzadigd vet, ze gebruiken relatief veel meervoudig plantaardig (’mediterraan’, ha, ha, ha) vet, ze eten veel complexe koolhydraten, etc, etc. De gevolgen zien we om ons heen en leiden er toe dat mensen op een bepaald moment niet meer luisteren. Ze zien keer op keer dat mensen die ‘gezond’ leven ‘toch’ te dik worden, kanker, hart- en vaatziekten en diabetes krijgen, dus denken ze, terecht: ze kunnen me nog meer vertellen, ik luister er niet meer naar.
Er zullen altijd mensen zijn die ook na de pubertijd opzettelijk zelfdestructief gedrag vertonen en daarmee koketteren. De overgrote meerderheid wil echter liever niet ziek worden en is bereid daar naar te leven, mits ze resultaat zien. Zeker mensen die al een tikje van een welvaartskwaal hebben gevoeld. Ik haal er opnieuw de Zweedse ervaring bij. Daar blijkt dat mensen die fysiologisch correcte (maar politiek incorrecte) adviezen zijn gaan volgen en allerlei ellende zagen verdwijnen, god op hun blote knieen danken dat ze de raad van Livsmedelsverket in de wind hebben geslagen, maar hebben geluisterd naar de groeiende schare artsen en wetenschappers die zich zowel in de media als in hun vaktijdschriften van mensen als Katan (letterlijk!) en de officiele richtlijnen hebben gedistantieerd. Zulke mensen ontbreken hier, Frits Muskiet en Frank van Berkum uitgezonderd.
Maar welk voedingsadvies dan wel volgen? Zelf vraag ik me dat ook af. Ik ben niet (veel) te dik, dus een crash dieet alla dr.Frank ga ik zeker niet doen. Liesbeth zou waarschijnlijk zeggen dat voedingsadvies erg persoonlijk is; misschien heeft ze gelijk, maar wat generieke adviezen zouden best prettig zijn. Dus ik heb nog wat zitten kijken op internet. Eerst maar even een quote van Harriët Verkoelen (Andere gezonde voeding):
Ook Yvonne Lemmers, diëtiste is het eens met Harriët Verkoelen. Zij onderschrijft het afvallen met Andere gezonde voeding zoals beschreven in mijn boek. Op haar website schrijft ze dat er inmiddels meerdere mensen zijn van diverse pluimage die Nederland aan het wakker schudden zijn. Ook ik ben blij dat deze beweging in de voedingswereld gestalte krijgt. Zo zijn er nu: Dr. Frank, Ralph Moorman, Yvonne Lemmers (Grip op Koolhydraten) en ik met Andere gezonde voeding.
We hebben allemaal dezelfde onderliggende boodschap:
VETVERBRANDING DOOR INSULINEVERMINDERING
MET EEN KOOLHYDRAATARMERE EIWITRIJKERE VOEDINGDe 4 methoden kunnen goed naast elkaar gebruikt worden. Ze bijten elkaar niet. Ieder heeft zo zijn goede dingen en lekkere recepten. Het is in ieder geval veel beter dan door op de vetarme, koolhydraatrijke toer te proberen om op een lager gewicht te komen met ontbijtkoek, vetarme granenkoeken en 0%-vet-en-zonder-toegevoegde-suiker-producten!
Ze geeft verder aan dat er verschillen zijn met Dr. Frank en dat er inmiddels heel wat mensen die begonnen zijn met Dr. Frank nu overgestapt zijn naar haar methode. Hetzelfde geldt voor Andere gezonde voeding. Ook ik krijg veel mensen die zijn dieet niet vol konden houden.
Nog even een allerlaatste opmerking hier op F4I en wel van van Dick: “we missen het vakgebied voedingsmedische wetenschap“. Hij geeft exact het probleem weer. Dan voor de liefhebbers nog even de voedingstabel (ik prefereer de officiele NEVO tabel, maar hier ook een alternatief). Een beetje basis rondom energie, kCal en de omrekening van de koolhydraat/vet/eiwit/alcohol naar energie staat hier. En dan is iemand nog zo vriendelijk geweest om een koolhydraat teller te maken. De tabel van de USDA (USA) staat hier, en zelf spreekt www.nutritiondata.com mij wel aan. De bomcalorische waarde als begrip is niet voldoende. Ook is de omzettingsefficiency van de verschillende macronutritienten naar ATP van belang. Meer hierover in het artikel van Van Loon.
Aanvulling 20 april 2009
Liesbeth heeft haar kritiek op dr Frank nog eens goed op een rijtje gezet. Haar belangrijkste opmerkingen zijn:
– Van een crashdieet van 1200 kCal val je altijd af, maar wat daarna?
– Weinig koolhydraten is prima, maar 20-30 gram is weel heel weinig om een net voedingspatroon voor op te stellen.
– Low fat is geen goed idee. Vet is nodig om je gal in werking te zetten en ivm vet-oplosbare ingrediënten.