Afgelopen week heeft de Gezondheidsraad haar nieuwe richtlijnen goede voeding gepubliceerd. De vorige versie uit 2006 was toe aan vernieuwing en dus hebben we sinds een paar dagen de 2015 update. De grootste verbetering in mijn ogen, is de verschuiving van ‘stofjes-denken’ naar voedsel- en voedingspatronen-denken.( Mijn eigen tips van een paar jaar gelden staan hier)
Verder worden matiging van vleesconsumptie en verhoging van de consumptie van groente en fruit doorgevoerd. Ook een verdere verlaging van de consumptie van alcohol wordt geadviseerd, en wordt het drinken van suikerhoudende dranken afgeraden. Prima adviezen wat mij betreft. Het advies om specifiek ook peulvruchten te eten (ik ben voor!) en ook voldoende noten per dag (ben ik ook voor!) vond ik verrassend. Ik had niet gedacht dat de Gezondheidsraad zover zou gaan, gewoon prima.
Het margarine-denken (i.p.v. beperkt boter) en de 90 gram aanbeveling voor volkorenbrood (begrijp me niet verkeerd, absoluut beter dan witbrood etc.) zijn in mijn ogen minder handig geformuleerd. Dit geldt ook voor het gebruik van voedingssupplementen (ik ben voor D, Magnesium, extra omega 3 en een multi-vitamine pil voor het gevoel) en het advies op zuivel. Maar ik denk dat dat gewoon een brug te ver is. Er zitten altijd politieke overwegingen verweven in zo’n advies, en te ver afwijken van de 2006 richtlijnen of wat ‘gangbaar’ is in Nederland zou onhandig kunnen zijn, hebben ze wellicht gedacht bij de Gezondheidsraad.
Gewoon omdat het een sombere zondag is en mede geïnspireerd door mijn vriendje Ralph waar ik nog even met zat te appen, dacht ik zo bij mezelf: “Hoe zou het advies van de Gezondheidsraad er over 10 jaar uit kunnen zien?” Ik verwacht dat dat advies nog meer richting #softpaleo (of te wel #hormoonfactor of te wel #paleo 80/20) zal migreren. Met een glimlach geef ik daarom alvast een opzetje voor de richtlijnen goede voeding 2025:
Het advies 2025 in het kort
In dit advies zet de Gezondheidsraad op een rij welke voedingsmiddelen en -patronen leiden tot gezondheidswinst. Daartoe heeft de raad de wetenschappelijke kennis over de relatie tussen voeding en chronische ziekten waaronder auto-immuunziektes en metabool syndroom systematisch beoordeeld. Bovenal hebben we gesproken met experts uit de praktijk waaronder lifestylecoaches. Op basis hiervan zijn de nieuwe Richtlijnen goede voeding geformuleerd:
- Wordt flexitariër, kortom eet (vers) plantaardig voedsel en voldoende eiwitten (dierlijk, plantaardig, vis, eieren) voedingspatroon – ook wel #softpaleo of #hormoonfactor genoemd – conform de onderstaande richtlijnen
- Eet dagelijks ten minste 300 gram divers gekleurde groente. 400 gram is nog beter.
- Eet dagelijks ongeveer 200 gram fruit, veel meer is niet nodig.
- Eet enkele keren per week peulvruchten.
- Eet dagelijks een beperkte hoeveelheid aardappels of andere koolhydraatrijke knollen.
- Stop met het eten van brood, pasta, rijst en andere gangbare koolhydraat-bronnen. De moderne mens heeft niet zoveel lege-energie bronnen meer nodig.
- Eet ongeveer 15 gram ongezouten noten-mix per dag
- Neem enkele porties (gefermenteerde) vette en eiwitrijke zuivel per week.
- Eet één keer per week vis, bij voorkeur vette vis. Tweekeer mag ook.
- Drink dagelijks drie koppen thee. En drink nog meer water per dag.
- Gebruik gematigd plantaardige olie (bv. olijfolie) of vet (bv. kokosvet), en gebruik geen margarine. Een beetje boter op zijn tijd kan geen kwaad.
- Vervang ongefilterde door gefilterde koffie.
- Verdeel gedurende de week de consumptie van rood vlees met die van wit vlees, en vleesvervangers. Beperk de consumptie van bewerkt vlees.
- Drink geen suikerhoudende dranken. Eén glas per week op een persoonlijk verwenmoment mag wel.
- Drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag
- Beperk de inname van keukenzout tot maximaal 6 gram per dag
- Het gebruik van voedingsstofsupplementen is niet nodig, maar toch aan te bevelen. Een dagelijkse dosis extra vitamine D (2000 IE), omega 3 en magnesium is prima. En een multivitaminen pil is niet nodig, maar kan ook geen kwaad.
- Heb je partner lief. Zoen elke dag en vrij meerdere keren per week. Gun elkaar ook de ruimte en leef vrij van stress. Inspireer en ondersteun elkaar. Wees positief.
- Beweeg wekelijks voldoende. Het liefst buiten. Fiets, wandel of sport, of nog beter zoek de kust of het water op.
- Wordt geen freak of gezondheids-dominee, maar inspireer je omgeving: je collega’s, kinderen en ouders wens je immers ook een lang en gezond leven.
- Durf soms te zondigen tegen deze gezonde richtlijnen goede voeding en geniet sporadisch van lekkere producten in kleine hoeveelheden.
Ter vergelijk hieronder de samenvatting van het nieuwe advies dat de Gezondheidsraad afgelopen week publiceerde. Een stuk beter dan versie 2016, maar in mijn ogend dus nog niet ideaal.
Het advies 2015 in het kort volgens de Gezondheidsraad
In dit advies zet de Gezondheidsraad op een rij welke voedingsmiddelen en -patronen leiden tot gezondheidswinst. Daartoe heeft de raad de wetenschappelijke kennis over de relatie tussen voeding en chronische ziekten systematisch beoordeeld. Op basis hiervan zijn de nieuwe Richtlijnen goede voeding geformuleerd:
- Eet volgens een meer plantaardig en minder dierlijk voedingspatroon conform de onderstaande richtlijnen
- Eet dagelijks ten minste 200 gram groente en ten minste 200 gram fruit
- Eet dagelijks ten minste 90 gram bruin brood, volkorenbrood of andere volkorenproducten
- Eet wekelijks peulvruchten
- Eet ten minste 15 gram ongezouten noten per dag
- Neem enkele porties zuivel per dag, waaronder melk of yoghurt
- Eet een keer per week vis, bij voorkeur vette vis
- Drink dagelijks drie koppen thee
- Vervang geraffineerde graanproducten door volkorenproducten
- Vervang boter, harde margarine en bak- en braadvetten door zachte margarine, vloeibaar bak- en braadvet en plantaardige oliën
- Vervang ongefilterde door gefilterde koffie
- Beperk de consumptie van rood vlees en met name bewerkt vlees
- Drink zo min mogelijk suikerhoudende dranken
- Drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag
- Beperk de inname van keukenzout tot maximaal 6 gram per dag
- Het gebruik van voedingsstofsupplementen is niet nodig, behalve voor mensen die tot een specifieke groep behoren waarvoor een suppletieadvies geldt.