Vanavond had ik wat tijd gereserveerd om een blogje te schrijven voor Sander. Sander vroeg om mijn opinie (wat die ook waard is 😉 ) rondom a) het gebrek aan test(capaciteit), b) de nieuwe inzichten in behandelingen en c) de mogelijke komst van een vaccin. Vanavond en morgenavond heb ik daar geen tijd voor, dus dat wordt donderdagavond of aankomend weekend.
Ik ben van nature kritisch op (kennis)overheidsdiensten, wellicht volkomen onterecht, maar het zit gewoon in mijn systeem om een gezonde portie van wantrouwen te hebben. De laatste twee maanden heb ik meerdere keren op mijn wangen moeten bijten. Ja, op 15 maart heb ik wel heel bewust geschreven over i) de economische impact, over ii) besmette oppervlakten en over iii) preventie zodat we ons immuunsysteem helpen. Deze drie onderwerpen ervaarde ik als het ondergeschoven kindjes in de formele communicatie vanuit RIVM en onze Overheid. Op dat moment nog geen reden om een rode of gele kaart te geven.
In de tweede helft van maart begon ik me specifiek te interesseren in de data, modellen en voorspellingen rondom Corona. Ik wilde de mogelijkheid hebben om zelf een opinie te kunnen vormen van het verloop van de pandemie op basis van data en ook uit interesse in de onderliggende wiskunde (het is een puzzeltje). En -ik beken- wellicht ook uit een soort van psychologische verwerking van deze crisis, elke dag naar het journaal kijken ervoer ik als te deprimerend.
Op 26 maart vroeg ik me af waarom er niet flink werd ingezet in een flinke vergroting van de IC capaciteit. Ik stelde voor: creëer 3000 bedden. Op 20 mei -met de wijsheid van nu dus- denk ik dat we ons moeten gaan klaarmaken voor een tweede golf, daarom denk ik dat we 4000-6000 IC plekken moeten gaan creëren. Inzet moet vooral zijn: de opleiding van genoeg IC personeel, dit duurt immers 3-6 maanden. We hebben wellicht tienduizend(en) extra IC verpleegkundigen nodig. Maar nee, we bleven/blijven ‘Hollands zuinig” t.a.v. dit punt. Een rode kaart dus.
Terug naar die modellen. Op 31 maart begon ik me hardop af te vragen welke modellen het RIVM eigenlijk gebruikt. Tot mijn verbazing een vraag waarop ik nog steeds geen antwoord heb kunnen vinden. Er staat niks online bij RIVM, ik ken geen paper of rapport waarin wordt uitgelegd welke modellen RIVM gebruikt. En waarom worden de berekeningen niet online gezet. Dit druist in tegen ‘good science’. Mijn kritische kijk op overheidsdiensten is niet afgenomen hierdoor. Een gele kaart voor gebrek aan wetenschappelijke transparantie bij RIVM. Ik ben blij daarom met de Nieuwsuur uitzending hierover van afgelopen zaterdag.
Voor twee april besefte ik op basis van de data en modellen dat we onze ouderen in de steek begonnen te laten, bescherm onze ouderen schreef ik daarom op 26 maart. Ik begon te vermoeden dat er veel meer sterfte is dan op basis van de RIVM data gerapporteerd word. Dit vond/vind ik een misser van het OMT. Weer een rode kaart voor RIVM en Kabinet i.v.m. ondersterfte rapportage.
Op 17 april schreef ik daarom maar voor het eerst ook kritisch over het RIVM: “RIVM was en is niet scherp genoeg, politici hebben te gemakkelijk de “experts” bij RIVM geloofd. Waarom ik het woord experts tussen ” ” zet? ik ben al weken niet onder de indruk. RIVM sloeg in het verleden net zo’n flater bij Q-koors en bij het stikstof debat, het instituut is niet praktisch genoeg, niet doordacht, er wordt niet goed vooruitgekeken. Waar zijn de modelleurs van Imperial Collega, waarom kijken we niet naar experts in het veld? Waarom vooral medici in het expert team (OMT)?” Misschien te scherp geformuleerd, de tijd zal het leren. Een rode kaart voor zowel RIVM als ons Kabinet, want geen scheiding der machten.
Dan die app. Ach, dat is natuurlijk een communicatie afleidingsmanoeuvre. Of naïef of onkundig. Maar in alle gevallen: Vooralsnog een gele kaart voor het kabinet ivm de app.
Na vorige week dinsdag -waar we allemaal gehoopt hadden dat er maatregelen teruggedraaid zouden worden- zijn we onrustig als samenleving geworden. We mogen praten over het OMT en de relatie met het kabinet, we mogen praten over de economische en sociale impact. En we mogen vragen naar transparantie. Ook missen we een bredere groep adviseurs die bijvoorbeeld ook de economische, sociale, psychologische gevolgen meewegen. Het OMT moet breder worden, of er moet een IMT (impact management team komen). Rode kaart voor het kabinet vanwege gebrek aan democratisch gehalte van de besluitvorming.
Ik heb hierover eens wat zitten nadenken in de laatste weken. In het begin van de exponentiële groei (dus begin maart) was het logisch dat er snel gehandeld werd en dat er geluisterd wordt naar virologen. Actie / doen en niet wachten. Prima. Maar we zijn nu 8 weken verder. Dat ons kabinet een serie adviseurs heeft die ze kunnen consulteren, dat is ook prima. Maar nu lijkt het alsof een paar virologen (kijk naar de samenstelling van OMT) bepalen wat er gebeurd, Rutte volgt het OMT automatisch, en dat is a) ondemocratisch en niet transparant, en b) inhoudelijk veel te eenzijdig. Wij Nederlanders hebben Rutte en zijn kabinet gekozen om te wikken en te wegen in de tweede kamer, en daarna besluiten te nemen. Rutte lijkt te gemakkelijk de adviezen van OMT 1:1 over te nemen, een gele kaart hiervoor.
Vandaag schreef Harold van Garderen: “Er moeten historici in het OMT. En nog veel meer disciplines overigens. Waaronder vooral veel gezond verstand en durf om tegen te spreken.” Mijn snelle reactie: “Nee, OMT moet OAT worden. A = advisory.”. Het OMT zou helemaal niks mogen managen! Het OMT mag (alleen) advies geven, het liefste zo rationeel wetenschappelijk mogelijk. Een goede expert moet natuurlijk ook een inhoudelijke opinie kunnen over zijn vakgebied vanuit zijn expertise. Maar transparantie (met literatuur verwijzingen!) lijkt me een belangrijke randvoorwaarde voor dit OMT. Beoogde doelstelling van OAT 2.0 zou moeten zijn: inhoudelijk advies geven aan het parlement en het kabinet op basis van a) beste wetenschappelijk inzichten, b) beste opinie van een groep inhoudelijke experts (virologen, medici, epidemiologen, etc.), en c) alle rapporten worden beschikbaar gesteld aan het publiek.
Parallel hieraan stel ik voor om een IAT = impact advisory team te vormen (en dus niet een IMT). Deze brede groep aan experts geeft advies over de sociale, financiële en overige aspecten (maar dus niet de medisch of virologische kant, die kennis zit immers bij OAT). Ook van dit team verwacht ik dat ze wekelijke of tweewekelijks een advies geven en bijvoorkeur een forecast opstellen over de sociale en economische impact. Dit advies is uiteraard ook beschikbaar voor het publiek. Gebrek aan een IAT op dit moment levert het kabinet ook een rode kaart op.
De commissies OMT/OAT en IAT geven dus alleen een schriftelijk advies elke twee weken. En nu komt het: onze politici mogen -nee moeten- een politieke afweging maken na hun consultatie ronde. Nieuw beleid maken doen we in democratisch Nederland immers alleen in de tweede kamer, na een flink debat. En dus niet in een achterkamer op zondagochtend. Ik persoonlijk wil geen te nauwe betrokkenheid van (inhoudelijke) experts die daardoor te direct mee lijken te kunnen beslissen over allerlei politieke keuzes. Corona is sinds twee week immers vooral politiek issue.
Ik tel vijf rode kaarten en drie gele kaarten.
Terecht?
