Wij gebruiken samen ongeveer 3200kWh aan elektriciteit per jaar. Dat is ongeveer gemiddeld voor een Nederlands huishouden. Okay, ik beken, we zijn maar met zijn tweeën en werken allebei. Dus echt laag kan ons verbruik niet genoemd worden. Een gedeelte van de verklaring kan gevonden worden in het feit dat we elektrisch koken, een een quooker hebben en ik best wel wat computer apparatuur heb draaien.
Over een paar maanden hebben we twee jaar 29 PV panelen op ons dak liggen. Ons dak ligt niet optimaal richting het zuiden en hebben we een klein beetje schaduwwerking van onze buren. Toch maken we ongeveer 7200-8000kWh per jaar aan elektriciteit. Kortom, bijna 4000kWh meer dan we zelf verbruiken. Die 29 panelen waren een beetje overdreven, maar hebben we laten neerleggen met ‘oog op de toekomst’.
Nu is recent vlak voor de kerst onze verwarmingsketel (we hebben een luchtverwarming) en is het dus tijd voor een nieuwe oplossing. Ons huis is behoorlijk goed geïsoleerd en dus denken we na over een warmtepomp (eigenlijk moet ik gewoon zeggen een airco). Aangezien een reparatie van die tientallen jaren oude ketel niet echt ‘loont’ en we tevens een separate gas gestookte geiser hebben voor warm-water (douch en bad), hebben we besloten eens (kort) te gaan experimenteren met directe elektrische verwarming.
Onze huidige luchtverwarmingsketel heeft een vermogen van 10kW. Voor de kerst (het was een gok) hebben we voor 35 euro per stuk, twee elektrische kacheltjes gekocht van 2kW elk. We hebben een vrij grote woonkamer maar we krijgen met 1x 2kW de huiskamer op temperatuur al is de luchtverdeling niet optimaal (slecht dus). De tweede elektrische kachel gebruikte we voor hal en keuken en hal boven. Ook dat gaat best goed. Kortom, wij kunnen voor 4kW elektrische vermogen spartaans ons huis verwarmen, en dit eerste experiment is dus geslaagd. We verstoken op dit soort dagen -met die onzuinige elektrische kachels- als we beide thuis blijven ongeveer 40kWh extra aan elektriciteit.
Een lucht-lucht warmtepomp (dus met zo’n ding buiten op het dak van de garage) heeft een COP van 3 tot 4. Nu hangt dat sterk af van de buitenlucht temperatuur. Voor het gemak rekening ik daarom conservatief met COP van 3. De airoco’s (sorry warmtepomp, dat klinkt vriendelijker) die we op het oog hebben verbruiken 1,7kW elektriciteit (dus 3,4kW bij elkaar) en zouden dan ongeveer 3x 3,4 = 10,2kW aan warmtevermogen moeten kunnen leveren (en dus vergelijkbaar met onze gasgestookte 10kW BRINK installatie). Per jaar verstoken we voor het verwarmen van ons huis 900-1000m3 gas (ongeveer 9000-1000kWh). Als we de gemiddelde COP van 3 halen met een warmtepomp (airco dus), zou ons dat 3000-4000kWh aan elektra kosten jaarlijks. Gelukkig hebben we deze hoeveelheid over want we maken immers 7200-7500kWh via onze 29 panelen.
Voor de geïnteresseerden, we zullen nog een elektrische geiser installeren en waarschijnlijk gaan we daar 1500kWh-2000kWh voor verstoken per jaar. Onze elektra rekening zal dus straks met 300-400 euro jaarlijks (25 tot 35 euro per maand), terwijl we dan gaan gas meer gaan verstoken (we zijn dus dan ‘van het gas af’). Ook hebben we meer comfort in de zomer (want als het weer 40oC wordt kunnen we ons huis (of alleen de slaapkamer) afkoelen; heerlijk!
Wat deze grap kost ongeveer?
- 12.000 euro voor de zonnepanelen.
- 8.000 euro voor de twee airco’s (inclusief installatie).
- 1.500 euro voor de elektrische boiler.
Totaal 22.000 euro. Stel dat elk huishouden in Nederland deze zou gaan doen (wat onzin is): 180 miljard euro. Als je het snel zegt honderdtachtigmiljardeuro dan stelt het niks voor. Maar het is natuurlijk giga-veel geld. Afgeschreven over 10 jaar: 2200 euro per jaar, of te wel 200 euro per maand per huishouden.
Dan we ‘van-het-gas-af’moeten dat is natuurlijk klinkklare onze. We zullen wel iets minder Groningen gas moeten verstoken, dat lijkt me prima beleid. Maar liever ga ik van steenkool af, al is het in de komende tien jaar zonde om aanwezige hypermoderne centrales te gaan sluiten. Maar wat van-het-gas-af wel gaat betekenen: huishoudens gaan minstens tweemaal zoveel elektriciteit gebruiken. Om dit eens goed te duiden: in Nederland staat nu voor 20GW aan centrale elektriciteitscentrales (totaal 35GW, want ook nog 15GW decentrale E opwekking). Hiervan is 20% voor alle huishoudens (totaal dus ongeveer 7GW). Als huishoudens van het gas afwillen moet er dus nog 7GW aan duurzame elektra bijkomen. Dit komt overeen met 2x Fukushima (of 10x een moderne gasgestookte centrale, of 10x Borselle). Kosten hiervan? Ongeveer 10 miljard euro CAPEX. Okay, ik geef toe dat is wel betaalbaar, maar of dat via zon of wind kan? Ik betwijfel het.
En dan tel ik elektrisch auto rijden voor het gemak maar even niet mee. De bierviltjes som is: 13.000 km per jaar per huishouden. Er zijn 8 miljoen huishoudens, tezamen: 100 miljard auto kilometers per jaar. Gedeeld door 15 (1:15) is 7 miljard liter benzine, totaal 70 miljard kWh. (Gemiddeld per huishouden dus 9000kWh per jaar). Er bij 100% elektrische autorijden dan nog eens voor 15GW extra elektriciteitsproductie nodig in Nederland (of import ervan). Ik veronderstel dan dat het verbruik in de industrie niet meer groeit.
- Anno 2020 : 35 GW elektriciteit productie (waarvan 20% voor huishoudens).
- Huishoudens van het gas af: 42 GW elektriciteit nodig (35GW+7GW)
- Huishoudens ook 100% elektrische gaan rijden (2040?) : 57 GW elektriciteit nodig(35GW+7GW+15GW)
Mijn bierviltje toont aan dat we ons E netwerk bijna moeten gaan verdubbelen tegen kosten een miljoen per MW.
Dit kost mbt deze CAPEX dus nog ongeveer 22 miljard euro voor de opwekking, en waarschijnlijk nog eens 5-10 miljard voor het netwerk. Afgeschreven over 20 jaar is dat ongeveer 1,5 miljard per jaar (200 euro per huishouden per jaar, 17 euro per huishouden per maand) Wie gaat dat betalen? Dit scenario is gasgestookt overigens best haalbaar hoor!
Maar krijgen we dat ooit dat substantieel ‘groen’? Ik denk het van niet ….
… daar moet dus in Den Haag dan ook het echte debat over gaan. En over de werkelijke CAPEX natuurlijk, en over wie het gaat betalen, en over een reëel doel.
- Alle varkenshouders een WKC geven (want minder methaan en veel duurzame E).
- Nadenken over opslag in chemische variant (neen niet waterstof, wel mierenzuur of methanol of LNG). Kortom, ons aardgas netwerk gaan vullen met groen-LNG.
- Toch maar een paar grote kerncentrales neerzetten. Bijvoorbeeld 2x 4,5GW.
- Accepteren dat we nog 20GW aan centrales centraal en decentraal moeten neerzetten. Den Haag zou dit luider kunnen communiceren. Maar daarmee bedoel ik expliciet niet de inzet van bio-fuels en hout.
- Alle huishoudens verder elektrificeren (en het netwerk vergroten).
- Trein, tram en E-bussen. Dit netwerk moet veel beter en betrouwbaarder.
- Groots inzetten op warmtenetwerken (vooral koppeling industrie aan huishoudens). We verspillen immers 35% in de vorm van warmt bij verbranding van aardgas en aardolie en steenkolen.
- Gas moet blijven. Althans, voor de industrie EN voor elektriciteitscentrales.
- Verplichting tot PV op alle daken van nieuwbouw huizen en kantoren en fabrieken.
- Wind op zee doorzetten op ingezette plan (maar niet meer!).