“Een goed politicus is iemand die de zaken kan afwegen t.a.v. elkaar” dat is de essentie van goede politiek, van een goed beleid en dus zou dit vooral ook het uitgangspunt van het COVID beleid moeten zijn.
In deze debatten gaat het echter al snel over vooral ‘dingen’ of ‘mensen’, maar ik denk dat het vooral over inhoud, visie en ideeën zou moeten gaan. Dus wat zijn de risico’s en voor wie, hoe kan je de risico’s afwegen. En met risico’s bedoel ik niet alleen de medische risico’s maar zeker ook de psychologische en economische en sociale risico’s. Deze blijven immers onderbelicht
Al tien maanden gaat het vooral over ‘de stress’ op ons zorgsysteem (specifiek de IC’s) en als je een andere opinie hebt (“ziekte en dood hoort bij het leven” of “bescherm ouderen die dat willen, maar laat de maatschappij open” of “bescherming van het individu, terwijl het zou kunnen mogen gaan over ‘bescherming van de maatschappij en de gemeenschap dus’“) dan wordt je verweten niet empathie. Terwijl consensus creëren over het doel van het beleid, toch ook juist politiek is. We moeten er dus over kunnen blijven praten.
Als je rationeel (en wetenschappelijk) naar COVID kijkt, en ‘het belang van de hele maatschappij in alle facetten’ probeert af te wegen dan kan je in mijn ogen niet tot heel andere conclusies komen, dan die ik al maanden deel op dit blog. Een paar elementen die ik steeds naar voren breng sinds de afgelopen tien maanden:
- Als er te weinig zorg-capaciteit is, dan moeten we heel snel creëren. Dus snel extra IC-bedden en personeel.
- Vooral diegene die kwetsbaar zijn (ouderen) en die dat willen, moeten we een beschermde omgeving creëren. Maar niet op een belerende of betweterige manier.
- Een veel te eenzijdige groep specialisten (OMT, RIVM) houdt zich bezig nu met politiek in achterkamers, terwijl er te weinig kennis en inhoud zit in de tweede kamer om transparant en openbaar afwegingen te maken.
- Massavorming met een grote vijand (=het virus) dat bestreden moet worden, zorgt voor eenzijdig beleid. Het eenzijdige beleid zorgt juist NIET voor een afgewogen sociaal en humaan beleid.
- Inhoudelijk gezien is het niet wetenschappelijk en niet logisch om te denken dat besmetting om een afstand-houden gaat (de 1,5 meter).
- Binnen is soms onveilig (indien er slechte ventilatie is, en grote groepen mensen die lawaai maken aanwezig zijn), buiten is vrijwel altijd veilig (dus ga naar het strand of bos, loop hard of ga fietsen of roeien). Dit blijft een niet volledig geaccepteerde feitelijkheid door OMT/RIVM en dus door Rutte en zijn team.
- Er is vrijwel geen nadruk op preventie, op datgene dat we als individu kunnen doen om zelf weerbaarder te blijven. Waarom niet meer nadruk op preventie, op bewegen, gezond eten en vitamines.
En nu het vaccin dus. Ik ben wel een voorstander van vaccins en een vaccinatie(beleid). COVID ontwricht onze samenleving echt, en het virus is wel gevaarlijk (zie IFR analyse van vorige week). Natuurlijk moet het vaccinatiebeleid op een slimme manier bedacht zijn, een praktische manier en een veilige manier uitgevoerd worden. Dat is zo logisch, dat we over dergelijke generieke uitgangspunten niet heel lang over hoeven te praten. Of de vaccins veilig zijn, is iets voor de medische onderzoekers, de farma bedrijven en de overheidsinstanties zoals EMA die erover gaan. Ik heb daar dan wel voldoende vertrouwen in. Gezien de grootte van de crisis denk ik tevens ook: ga maar experimenteren in de praktijk.
Het grooste experiment dat nu wordt uitgevoerd is Israel. In Israel lopen ze flink voor, en daar kunnen we dus zien in de praktijk of grootschalige vaccinatie werkt of niet. Maurice de Hond houdt elke dag bij hoe het daar gaat. Vanaf 11 januari hebben ze daar in een versneld tempo alle 60 jarigen gevaccineerd. Duidelijk zie je nu in Israel dat het aantal ‘critical ill’ sterk afneemt in de categorie 60 jaar en ouder. Dit vind ik heel bemoedigend!
De twee meest relevante vragen rondom het vaccinatie beleid zijn (behalve de daadwerkelijke effectiviteit en medische risico’s van het individu dus):
- Wie krijgt er als eerste een spuitje?
- Hoe ga je dit (snel en praktisch) realiseren.
Over deze twee vraag ga ik kort zijn. Onze overheid -en dus specifiek onze minister en zijn team- laten nu keer op keer zien dit niet te kunnen. Inkoop en levering (iets dat elk bedrijf dagelijks doen) is slecht geregeld, de logistiek naar de locaties lijkt ‘niet zo praktisch’. Weer een vette rode kaart dus.
Een voorbeeldje, als je kiest om te beginnen in een verzorgingstehuis, zorg dat gelijk iedereen die daar woont een vaccin krijgt, ipv meerdere keren moeten langskomen omdat ervoor gekozen is om per leeftijdscategorie te prikken. Ik erger me hier behoorlijk aan, net als velen Nederlanders blijkt uit de media in de laatste weken.
Terug naar de eerste vraag: “Wie krijgt er als eerste een spuitje”. Het plan was oorspronkelijk gericht op de ouderen, maar is tussen kerst en oud-en-nieuw gelukkig aangepast (eerst de zorgmedewerkers) en op vijf januari een beetje aangepast naar:
De roep van Gommers en collega’s voor de kerst om te beginnen met zorgmedewerkers was volkomen terecht. Dat dit niet in Den Haag bedacht had kunnen zijn in de zomermaanden, is natuurlijk een teken van wereldvreemdheid in die stad. Als er teveel stress is op de IC’s en ziekenhuizen, en als er vooral te weinig personeel is in de ziekenhuizen en dus daar de bottleneck ligt, dan is het logisch te beginnen met zorgmedewerkers. Dus dat we daar gestart zijn is prima.
Maar dan.
We zijn nu begonnen met de oudste Nederlanders in onze maatschappij en gaan zo door naar jongere categorieën. Althans dat is in grote lijnen het plan. Maar is dat ook een logisch plan? Ik denk het niet en velen professionals met mij denken ook van niet.
Zo zegt Hoogleraar Peter van der Voort „We hebben vanaf het begin gezegd: dít zijn de patiënten die met corona op de IC terechtkomen. Als je dat weet, hoe gek is het dan om je vaccinatiestrategie daarop aan te passen? Onze hele aanpak is er immers op gericht om de druk op de IC’s te verminderen. Dan ligt dit méér voor de hand dan de huidige strategie. En het is redelijk eenvoudig uit te voeren.”.
In aanvulling zegt vandaag Armand Girbes hoofd van de intensive care van het Amsterdam UMC in het AD dat de balans tussen COVID en andere zorg niet klopt. Hij ziet al bijna een jaar hoe de zorg voor coronapatiënten ziekenhuizen ontwricht. Hij vindt het oneerlijk dat corona steeds voorrang krijgt, en denkt dat het anders zou moeten. In Gommers is ‘boos’ maakt Gommers duidelijk er anders over te denken, maar beargumenteert dat niet sterk (en ik deel deze mening van hem dus ook niet).
Dus om tot een goede (=slimme) vaccinatiestrategie te komen, met als randvoorwaarde “minder stress op zorgsysteem” en “zo snel weer een gewone maatschappij”, zou je vooral diegene die de kans hebben om op de IC terecht te komen als eerste moeten gaan vaccineren. En niet dus als eerste de honderdjarigen die al bijna op sterven liggen. Toch? Maar uit de feiten blijft dat op de IC’s vooral mannen komen van 50 jaar met overgewicht en ander onderliggend lijden. Deze mannen zijn meestal ook nog economisch actief in de maatschappij. Help hen dus.
Ja, de 65 jarige hebben een hoger risico, dat klopt. Maar kunnen vaak ook gemakkelijker thuis blijven en ‘zichzelf’ beschermen door in een kleinere sociale bubbel te blijven leven voorlopig. Deze leeftijdsgroep kan de werkende man en vrouw (hun kinderen dus) helpen met zorg van hun kleinkinderen. Maar diezelfde werkende man en vrouw moeten we daarom minimaal beperkingen opleggen (dus weg met die avondklok, weg met de lockdown) zodat ze economisch actief kunnen blijven.
Deze groep Nederlanders tussen 25 en 65 die werkt zorgt immers ervoor dat onze economie blijft doordraaien. Dat er belastingen worden betaald, waardoor ook het hele COVID-beleid (en de kosten van de zorg) betaalt kan blijven worden. Ik denk dat we daarom op korte termijn juist de leeftijdsgroepen tussen 45 en 65 versneld daarna moeten gaan vaccineren. En dan vooral die beroepsgroepen die a) cruciaal zijn voor het functioneren van de hele maatschappij en economie, en b) vanwege de natuur van hun beroep automatisch met veel anderen in contact komen. Denk naast zorgpersoneel (ook in de verzorgingstehuizen hoor!), hierbij ook aan politie en buschauffeurs. En kappers en tandartsen. etc.
Ik zou ouderen boven de 65 in een verzorgingstehuis ook veel eerder een vaccin geven dan ouderen boven de 65 die nog in hun eigen huis wonen. Feitelijk zijn de risico’s voor ouderen in tehuizen groter dan ouderen die nog zelfstandig wonen.
En jongeren hebben vrijwel geen kans om ziek te worden, dus daar kan je heel lang mee wachten. Maar bij een dergelijke strategie hoort dan wel ook een aanvullende beleid dat we alle scholen (ook de middelbare scholen) open houden (mits ook alle leraren boven de 40 jaar dus versneld gevaccineerd kunnen worden). Leraren ook vooraan dus.
Ik pleit dus voor een veel slimmer vaccinatie en COVID-exit beleid dus, een integraal beleid dat steeds twee peilers moet hebben a) reductie van de druk op IC en zorg, b) maximaal de maatschappij weer kunnen open zetten. Na maart 2021 als het weer beter wordt, en de risico’s lager zijn moeten we echt deze groepen gevaccineerd hebben. Want na de zomer kan de druk op de zorg weer iets toenemen zonder een effectieve vaccinatie campagne.
Dus onze vaccinatiedoelstelling kan zijn om voor einde maart 2021 alle beroepsgroepen en risico-groepen te vaccineren zoals ik hierboven voorstel, daarna voor de zomer iedereen boven 40 jaar.
Het (vaccinatie)tempo moet heel snel omhoog gaan, en het moet vooral veel slimmer en praktischer zijn. Als we het zo doen, dan kunnen we na de zomer 100% open zijn en zitten we allemaal weer in het post-covid tijdperk zonder grote beperkingen.
Politiek Den Haag moet in transparantie deze zaken transparant afwegen t.o.v. elkaar. Hierbij is het noodzakelijke dat politiek Den Haag een grotere afstand te houden van het eenzijdige OMT en hun arts-virologen. Kiezen doen we transparant in de tweede kamer, en niet in achterkamers met specialisten. Deze OMT/RIVM specialisten moeten weer snel terug naar kantoor en in de anonimiteit terug gaan.
Vaccinatie, politiek en exit-strategie is niet iets exclusiefs van de Gezondheidsraad, OMT en medische specialisten. In tegendeel, in een democratie is dat de taak van ons kabinet en tweede kamer: “Een goed politicus is iemand die de zaken kan afwegen t.a.v. elkaar”.