Eergister plaatste ik mijn recente foodlog reacties op dit blog. Hierin gaf ik de grote getallen weer van de energie-consumptie in Nederland. Hendrik Kaput schrijft steeds dat het over grote en nog grotere getallen gaat. Dat klopt. Het zijn getallen waarbij we door de grote hoeveelheid nullen gewoon de weg kwijt dreigen te raken. En om het ingewikkelder te maken gebruiken we verschillende eenheden door elkaar heen.
Energie wordt klassiek uitgedrukt in Joule (J) en de machten van 10 hiervan (kJ, MJ, PJ, etc.). Maar we gebruiken in de praktijk ook kWh (en MWh en mld kWh). Tussen Wh (=J/s per uur en J zit een factor van 3600 seconden. Energieverbruikt of opwekking per tijdseenheid is in Watt (wat weer Joule per seconde is). Aangezien 1 watt relatief heel weinig vermogen is, wordt er meestal over kW, MW of GW gesproken. Hieronder de getallen en hun omreken factoren.
Aan de klimaattafels wordt (ik denk bewust 🙁 ) over ton CO2 equivalenten gesproken. Dit is a) of een heel politieke keuze ingefluisterd door lobbiesten, of b) grote mate van onhandigheid van de politiek. Maar natuurkundig of technische bekeken erg onhandig. Ik ben daarom heel erg fel tegen de inzet van CO2 equivalenten bij discussies en doorrekenen. We dienen gewoon te praten over de gewone eenheden van energie en vermogen zoals die in het SI stelsel gebruikelijk zijn om te gebruiken: PJ, TWh (voor energie) dus, en eventueel voor vermogen MW, etc.. Drie reden waarom ik hiervoor zo stellig pleit:
- Over de relatie tussen de emissie van CO2 equivalenten en de opwarming van de aarde, ontstaat snel discussie. De exacte relatie tussen CO2 concentratie in de atmosfeer en het weer/klimaat weten we niet. Lang geleden heb ik daarom maar besloten om daar mijn handen niet aan te branden.
- Een CO2 dat vrijkomt van de vertering van verbanding van een plantje, is chemische gezien gelijk aan een CO2 molecuul dat vrijkomt bij de verbranding van aardgas of olie, maar het netto effect is niet hetzelfe. Het biologische systeem (planten, vertering, dieren) zit in zeer grote mate in de korte CO2 cyclus en doet dus netto vrijwel niks met de verhoging van de concentratie CO2 de atmosfeer (en dus de opwarking van de aarde). Het gaat dus vooral om aardgas, aardolie(derivaten) en steenkool. Eigenlijk hebben we ambitie om juist die drie energiebronnen minder in te gaan zetten.
- Elke keer weer worden in teveel artikelen netto toename en de getallen die met de balans (emissie minus opname) te maken hebben door elkaar heen gebruikt. Tot 100 jaar geleden verbrande we hout, je zou dit een antropogene emissie kunnen noemen, maar deze heeft geen effect op de concetratie in de atmosfeer. En gaat het dus om extra CO2 emissies die uit de lange C-cyclus komt (en dus de mijnbouwproducten!)
Het verschil tussen de balans (in, uit en consumptie) en de werkelijk consumptie van energie kan ik het beste illustreren aan de hand van de totale energie-balans in Nederland (2015, sorry ik heb niks nieuwers). In 2015 importeerde we voor ongeveer 11.000 PJ aan energie (vooral aardolie en aardgas). Met import wordt naast import via een schip (gat van Rotterdam) ook bedoeld het oppompen van aardgas uit Groningen. We exporteerde echter voor ongeveer 8500 PJ, en we consumeerde voor ongeveer 2500 PJ zelf binnen Nederland. In een plaatje ziet dat er als volgt uit:
Aan de rechterkant van bovenstaande plaatje staat de werkelijke energie-consumptie in Nederland. Deze is verdeeld over industrie, transport, other (o.a. verwarming van huizen) en non-energie. Als we alleen naar deze energieconsumptie kijken dan ziet dat plaatje er op detail als volgt uit (zie plaatje hieronder). Links zien we de energie bronnen, helemaal rechts zien we waar deze bronnen ingezet worden. Paars is aardolie, donkerblaus is aardgas, lichtblauw is electriciteit. Tezamen (in 2015 dus): 2400 PJ of te wel 657 TWh (= 675 x 1E15 Wh, of te wel 657 miljard kWh, dit laatste wordt ook wel gerapporteerd als mld kWh).
Gelijk maar een grote technische disclaimer. Het verbruik is feitelijk bijna 300PJ tot 800PJ hoger. “Hoe denken we dat elektriciteit wordt gemaakt?”. Juist door de inzet van aardgas (en kolen), en bij de verbranding hiervan in een centrale komt veel restwarmte vrij (voor ‘de engeltjes’), warmte-afval dus. Juist daarom pleit ik voor de inzet van restwarmte daar waar energie in de vorm van warmte nodig is (denk aan huizen, warm water, industrie). Hebben we hier de klimaattafels over horen praten?
Eigenlijk moet je ook de conversie van aardolie naar benzine en andere aardolie-derivaten meenemen. Er zijn dus energie experts die daarom liever over 2800-3200 PJ aan werkelijke energie consumptie spreken. Ik vind alles prima; maar laten we het over de hoofdlijnen blijven houden. In mijn mijn volgend blogje deel ik enkele tabbellen en diagrammen.
