Terugkijken naar vijf weken corona en Nederland en specifiek de voorspellingen die ikzelf gemaakt heb: kloppen ze of niet? Een tussenanalyse.

Geplaatst in Uncategorized

Voorspellen met modellen. Ik doe het als hobby, en omdat ik graag een gevoel wil houden voor deze pandemie m.b.t. duur en hevigheid. Eergisteren heb ik een 20 weken vooruit forecast gemaakt, met een Rt van ongeveer 0,9 groeien we lineair door ongeveer, en is er geen spraken van een echte uitdoving. Corona blijft onder ons, somber maar waar.

Laat ik nu eens terugkijken naar mijn eerdere analyses. Op 19 maart maakte ik een eerste analyse ‘publiekelijk’. Ik schatte dat er 20.000 besmette personen en 2000 (SOLL) sterfgevallen rond 20 april zouden zijn. Als ik naar deze schatting terug kijk dan klopt mijn aflezing op de logaritmische schaal niet in mijn powerpoint, mijn grafiekjes gaven eerder 30.000 aan (SOLL). De IST op 20 april was 33.000, dus mijn voorspelling klopte uiteindelijk vrij aardig al zeg ik het zelf. Het aantal IST sterfgevallen lag echter 3684 en daarmee bijna tweemaal zo hoog als mijn schatting van 19 maart (ik was te positief). Nu weten we dat we de ouderen in de steek hebben gelaten … …

Op 28 maart 2020 maakte ik weer een update:

Ik voorspelde op 28 maart dat er bijna 100.000 (SOLL) besmettingen zouden zijn, en het waren er 33.000 (IST) op 20 april (en dus was mijn uiteindelijk mijn 19 maart voorspelling beter). Ook in die YouTube staat een grafiek met sterfte, maar de getallen die ik erbij heb gezet kloppen ook niet met de aflezing van de grafiek die ik had gemaakt. De grafiek gaf aan op 28 maart : 5000 (SOLL) sterfgevallen, en het waren er dus volgens het RIVM 3684 (IST). Met het aantal IC plekken (ik dacht 2500-3000) zat ik ook mis al klopte de orde grootte best wel, en weten we nu dat er triage heeft plaatsgevonden.

Op 2 april 2020 maakte ik weer een nieuwe analyse:

Met twee simpele modelletjes (Zie ook hier voor een overzicht van de meer complexere modellen die bestaan) voorspelde ik dat rond 20 april de data zou aangeven:

  • 20.000 – 60.000 diagnoses (SOLL) –> het waren er volgens RIVM 33.000 (IST)
  • Sterfte rond de 3000 (SOLL) –> het waren er volgens RIVM 3684 (IST).

Kortom best aardig klopte mijn voorspellingen uit eind maart en begin april. Het KNMI kan nog niet eens het weer drie weken vooruit voorspellen, maar met een beetje gezond verstand, een paar modellen, wat life-science inzichten kom je er wel. Ik ben wel bijzonder kritisch op het RIVM aangezien ze niet het ‘lef’ hebben om vooruit te kijken en met toekomst voorspellingen te komen. Ook geven ze geen inzicht in de modellen die ze gebruiken (deze staan niet online en zijn niet gepubliceerd).

Wij Nederlanders willen gevoel hebben van de richting, van de toekomst. Althans ik wel! Kom met voorspellingen, net als het KNMI dat doet voor het weer. Wij snappen dat er onzekerheid is en dat het maar gaat om modelberekeningen. 

Toch zat me iets dwars op 2 en 3 april: Waarom neemt eerste afgeleide van de IC lijn af? Waarom lopen de sterfte, opname ziekenhuis en besmettingen (een beetje verschoven) op een logaritmische y-as parallel (zoals je zou verwachten) en de IC opnamen niet. Het antwoord kon (kan) eigenlijk alleen verklaard worden door triage of zo. Ook vermoede ik sinds eind maart dat we heel slecht met onze ouderen (in de verzorgingstehuizen en thuis) omgingen. Spijtig genoeg klopte mijn gevoel. Hier mijn analyse daarover:

Inmiddels was natuurlijk al sinds half maart duidelijk dat we in Nederland te weinig testen en dat er waarschijnlijk wel 10x (?) meer mensen een corona besmetting hebben dan volgens de officiële RIVM rapportages. Die informatie en de informatie van Imperial College Londen over de IFT (relatie besmettingen en dood) gebruikte ik om te achterhalen hoeveel mensen er ongeveer einde maart, eerste dagen april, besmet zouden kunnen zijn: mijn schatting 1-3% (deze is later bevestigd door RIVM en Sanquin).

Het goede nieuws is dat we sinds een week of drie geen exponentiële groei meer zien, we zitten dus meer in een lineair gebied (en misschien met een kleine afvlakking doordat Rt ongeveer 0,9 is). Het slechte nieuws is dat we met dit beleid nooit groepsimmuniteit gaan behalen met deze (te lage) snelheid, en ik denk dat we einde juli op ongeveer 10-15% immuun zitten met het huidige beleid van wat Rutte de “intelligente lockdown” noemt (maar het natuurlijk niet is), maar met een losser beleid kan dat snel uitkomen op 20%-35% (we hebben >>60% nodig!). Een losser beleid is ook goed voor onze economie overigens, en ik denk dat wij Nederlanders er ook aan toe zijn.

Ik denk dat we moeten sturen op de R-waarde en niet op aantal IC plekken (die moeten we snel wel vergroten!). R moet tussen 0,9 en 1 liggen. Een hoge R is goed voor de economie, een R boven 1 betekent een ‘brandhaard’ (en dat is niet goed), maar een veel te lage R heeft a) economisch geen zin, en b) drukt de pijn alleen nog maar verder naar achteren.

We ontkomen echt niet aan het virus, we gaan niet op korte termijn back2normal, zonder vaccin kan een tweede golf zo weer opkomen. En de ontwikkeling van een vaccin duurt 8-12 maanden op zijn minst. Het blijft dus erg tricky. We moeten vooral accepteren dus dat er nog tienduizenden mensen zullen gaan sterven. Het is niet anders. Ik maak mijn analyses nu per 2-3 weken maar ga wel verder vooruit kijken. Zoals gezegd ik heb nu 20 weken vooruit gekeken:

Aanvulling 26/4:

We zijn te voorzichtig, als ik naar de data van deze week kijk, en die vergelijk met de twee weken ervoor, dan blijkt dat we toch op een Rt zitten die veel lagere is dan 0,9. Misschien eerder 0,7 of 0,8. Dat betekent dat mijn voorspelling van drie weken geleden rondom sterfte te negatief was, maar t.a.v. percentage geïnfecteerde te hoog zat. Dit laatste zie ik als iets negatiefs. We moeten door de pandemie heen door ‘ziek’ te worden, of door een vaccin (Wat er vooralsnog nog lang niet is). Hier de update: