Meedoen met het gesprek over dit stukje? Kijk dan op linkedin.

Op Netflix is te een nieuwe documentaire van BBC natuurfilm maker David Attenborough (1926) te zien. Sir David deelt, met de mooiste documentaire stem ter wereld, weer prachtig gefilmd zijn kijk op onze wereld. Hij heeft deze flink zien veranderen vertelt hij halverwege de film.

Wij mensen hebben in de laatste 100 jaar meer van de aarde ‘gepakt’ dan ooit eerder in de geschiedenis. Wij verdrukken de natuur. In biomassa uitgedrukt: 4% zoogdieren in het wild, en de overige hoeveelheid is dat dus niet meer. Wij bijna 8 miljard mensen tellen voor ruim 1/3 van de massa aan zoogdieren, en 60% zijn onze landbouwdieren. Walgelijke getallen toch?!

Attenborough pleit voor het verhogen van de levensstandaard (want daardoor neemt automatische aantal kinderen per gezin af) en zet volledig in op duurzame energie. Nu weten de lezers van mijn blog dat het vrij lastig (onmogelijk?) is om volledig naar wind of zon over te gaan, maar het voorbeeld uit Marokko is natuurlijk wel heel erg gaaf. Van volledig afhankelijk van fossiele energie, via grootschalige CSP en nu 50% duurzaam, naar straks wordt Marokko exporteur van duurzame elektriciteit. De getallen kloppen denk ik niet, maar inspirerend is het wel.

Sir David pleit vervolgens ook voor het beschermen van onze oceanen. Hij stelt voor om in het gros van de oceanen een totaal visverbod op te stellen. Het zouden de grootste beschermde (wild)reservaten ter wereld moeten gaan worden. Op kort termijn misschien vervelend voor vissers, maar op de langere termijn essentieel volgens hem om “mankind” te ‘redden’.

Ook over het eetsysteem heeft hij een duidelijke opinie. We moeten veel minder vlees gaan eten en veel meer gebruik maken van high-tech landbouwsystemen. Het liefste met zo min mogelijk inzet van grond.

In de natuur heb je op elke carnivoor ongeveer 100 prooi-dieren, en die 100 prooidieren hebben gigantische hoeveelheden land nodig. Hij komt in Nederland kijken voor de moderne landbouw, hier zijn het de kassen die steeds minder water gebruiken en toch de productie per hectare hebben kunnen vergroten.

Over fosfaat of andere nutriënten hoor ik te weinig in deze film overigens. En of hij zich realiseert dat kassen niet altijd de meest duurzame systemen zijn komt ook niet goed over in de film. Toch heeft hij natuurlijk gelijk, We zullen weer meer ruimte -ook in Nederland- terug moeten geven aan de natuur.

Wij mensen zullen veel meer moeten gaan “indikken”. Ook in Nederland, juist in Nederland, wordt het ruimtelijke ordeningsvraagstuk in de komende twintig jaar weer belangrijker dan ooit. Gaan we nieuw land maken? Of gaan we landbouwgrond omkatten naar natuur of wonen.

Zijn eindpleidooi is me zeker uit het hart gegrepen: Zorg voor een gezonde omgeving, want alleen in een gezonde omgeving kunnen wij mensen ook gezond zijn en blijven. Dit lijkt heel erg op de discussies in het verleden over overgewicht. Experts zoals Jaap Seidell stellen al jaren dat wij dik en ongezond geworden zijn, omdat we een ongezonde omgeving gecreëerd hebben. Attenborough trekt deze stelling door naar onze hele aarde.

Dat advies klopt in mijn ogen, al heeft ook Sir David geen plan om het te realiseren. Het gaat uiteindelijk immers om de vraag “hoe dan?”. Vooralsnog ben ik somber, wij mensheid hebben niet voldoende doorzettingsvermogen en leiderschap om onze omgeving te veranderen in meer natuur. We zien dat ook duidelijk bij Covid-19.

Wat dat betreft is deze film -hoe fraai en waar ook- een film die past in de traditie van oude mannen, die op latere leeftijd ons vertelt hoe slecht het gaat en dat we moeten veranderen. Maar het blijven benoemen van het probleem, is niet de weg naar echte ‘change’ is mijn gevoel daarbij al lang.

Hoe dan ook, ik hou van dit soort prachtige documentaires. Eigenlijk dien je ze te bekijken op je grote TV scherm thuis of zelfs in de bioscoop. Hieronder staat de officiele trailer. Dit weekend zal het veel gaan regenen, en mijn tip is dus daarom: gewoon met je familie gaan kijken! Wat een fraai beeldmateriaal! Geniet ze.