Sinds half maart heb ik als ‘hobby’ mijn plezier in wiskunde en modellen proberen in te zetten om “een soort van grip” te krijgen op deze Corona-crisis (zie evaluatie van mijn voorspellingen over de eerste vijf weken). Ik besef heel erg goed dat ik door wat avond-uren in te zetten niet het virus zelf kan elimineren. Maar deze hobby. activiteiten gaf mij een gevoel van rust, omdat ik hierdoor dacht (denk?) de situatie beter te kunnen overzien in de toekomst. Ook weet ik (rationeel dus) dat er eigenlijk te weinig data is en was om goede en precieze analyses te kunnen maken. Maar voor dit punt is mijn weerwoord: door diverse bronnen te combineren, onderliggende mechanismes te snappen en te weten dat er verschillende methodes van meten zijn, kan je toch een vooruitkijk geven.

Waar staan we nu? Het simpelste antwoord: deze piek is voorbij! De vlag kan uit. Werk dus volledig door, hou een korte vakantie deze zomer, en pas in het najaar weer op (vanaf week 45 van dit jaar). Influenza en Corona zit in onze maatschappij.

En wat betekent dit nu concreet?

• We hebben te lang en te zware maatregelen genomen vanaf half april. De kosten hiervan zijn minstens 20 miljard per maand en misschien een veelvoud. Vanaf half april -vooruit- einde april hadden we de door Rutte genomen maatregelen kunnen afzwakken. Ik heb de overtuiging dat we achteraf zullen gaan concluderen dat de genomen maatregelen a) niet ideaal waren en b) veel te duur waren. 
• Ik ‘geloof’ in de hypothese dat a) het buiten heel veilig is, b) binnen zijn met vele mensen die veel lawaai maken (koren, festivals, carnaval en enkele grote bedrijven waaronder festivals) wel risicovol is, c) dat dit corona virus echt geen ongevaarlijk virus is (want 5 tot 10x dodelijker dan een gewoon influenza virus).
• Ik ‘geloof’ (eigenlijk:  ik bereken) dat er te weinig mensen besmet zijn (geweest) en dat er dus absoluut nog geen groepsimmuniteit is. En heb ook weinig vertrouwen in de voorspelling dat er binnen een half jaar een vaccin is voor alle Nederlanders. Ik denk dat we wel rekening moeten houden met verhoogde risico’s vanaf week 45 maar niet rekening hoeven te houden met een tweede piek deze zomer. 
• Dat we nog jaren in een verhoogde staat van paraatheid gaan leven. De natuur heeft ons een ‘lesje’ geleerd. We dachten bij varkenspest of vogelgriep nog dat het alleen om dieren ging die elkaar besmetten; en dachten we bij Q-koorst dat burgers zich een beetje ‘aanstelde’. En SARS en MERS was iets voor de Aziaten maar niet voor de Europeanen. Covid-19 heeft getoond dat we met bijna 8 miljard mensen die dicht bij de natuur wonen risico’s lopen. 

Dus back to normal? neen dat zeker niet. Het virus is er nog, maar we moeten stoppen met paniek zaaien. Met 7-9% besmettingen in Nederland en een flinke sterftekans voor kwetsbaren (IFR = 0,5 – 0,9) is het echt wel aan te raden om voorlopig voorzichtig te blijven. Ik denk dat alle corona virussen een ‘gewoon’ onderdeel van onze samenleving gaan worden. Net als de jaarlijkse influenza virussen dus. Toevallig lijkt het ook zo te zijn dat het influenza en corona seizoen samenvallen: van week 45 tot week 16 ongeveer.

Een 1,5 meter economie creëren gaat echt te ver. Maar er zijn permanente maatregelen die we zullen moeten gaan implementeren zodat we leren leven met een ‘virus dreiging’. Een samenleving waarbij we respect hebben voor bacteriën en virussen, een samenleving met een hogere staat van hygiene en reinheid.

Welke maatregelen moeten we dan (wel) gaan nemen? Ik denk overigens dat dit permanente maatregelen moeten gaan zijn in de komende jaren! Vooral maatregelen als je in Nederland verblijft voor in de periode week 45 tot week 16 van elk jaar (het griepseizoen). Enkele voorbeelden van permanente maatregelen:

• Handen wassen en een sociale afstand houden (ik benoem bewust geen getal, maar denk wel aan een 0,5 tot 1 meter, respecteer elkaars privé ruimte).  Mondkapjes dragen in openbare ruimtes binnen (o.a. openbaar vervoer) is een sociaal gebaar, je zegt daarmee “ik wil niemand besmetten”. Ook met andere virussen wil je immers niemand besmetten, toch?!
• We stoppen met knuffelen en kussen van vreemden, we geven geen hand meer (tenzij eerst gedesinfecteerd). De elfenboog-groet of begroetingen zoals Japanners dat doen wordt de nieuwe norm in Nederland en Europa.
• Heb je eerste symptomen van verkoudheid (niet hooikoorts!) of ziekte? Ga naar huis, werk daar rustig door. Het is niet ‘stoer’ om ziek op het werk rond te lopen.
• Internationaal reizen? Ja dat kan, maar wel met een geel paspoort. Zonder een juist geel paspoort kom je in de toekomst ook niet de Nederlandse grens over overigens. En reizen doen we vooral als het nodig is, niet alleen voor de fun.
• Bedrijven met gebouwen waar veel mensen komen, dienen een risicoplan te maken (zoals HACCP). Kortom een aanpak vergelijkbaar als gangbaar en verplicht is voor voedselproducerende bedrijven. En het bestuur van de organisatie wordt zelfs verantwoordelijk (en als bij voedselproducerende bedrijven). Het is gek dat wem.b.t. maatregelen kijken naar Rutte en RIVM.
• Onze omgeving gaan we anders ontwerpen. Grotere binnen-ruimtes, ramen staan open, veel natuurlijke ventilaties. We creëren gezonde buitenlucht en gezonde binnenlucht. We zetten technologie in zoals UV en HEPA dat ook. Fijn stof, stikstof uitstoot willen we niet meer in onze lucht. Elektrificatie zet door. Plantaardig ook.
• Thuiswerken en vaker thuis verblijven -bijvoorbeeld 20% tot 60% van onze tijd- is goed mogelijk en scheelt veel transporttijd, CO2 uitstoot en drukte op de weg. Natuurlijk in afstemming met je leidinggevende en andere collega’s.
• We gaan meer nadruk leggen op het beschermen van ouderen en kwetsbaren. We hebben het als samenleving nu niet zo goed gedaan (zie sterfte verzorgingstehuizen). En vergeet je eigen gezondheid niet: boost je eigen immuunsysteem door goede voeding te nuttigen, stress te voorkomen en te bewegen. Ga vaak naar buiten, en snuif gezonde buitenlucht in.
• Een overcapaciteit op IC-bedden is denk nodig (3000-6000 stuks?) en een sterk GGD dat test-trace-isolate beleid zeer serieus gaat nemen. En een actief monitoren RIVM hoort daar ook bij. Misschien moeten we dit als noodzakelijk systeem gaan zien van defensie 2.0 ?

Gaat onze samenleving er anders uit zien dus? Ja ik denk van wel, ik denk dat mijn 4 voorspellingen die ik voor de VMT heb uitgeschreven gaan uitkomen. Beste lezers, ga weer aan de slag, ga werken, wees niet bang (maar wees ook niet naïef), zorg voor jezelf en je omgeving. Ik denk dat we een nieuw normaal gaan creëren. Maar niet eentje waarbij we krampachtig die gekke 1,5 meter regel van RIVM als uitgangspunt nemen.