IFR COVID in Nederland . Een januari 2021 update op basis van de CBS oversterfte cijfers over heel 2020 en de meest recente Sanquin (bloedbank) gegevens van deze maand.

Geplaatst in Uncategorized

Januari is bijna voorbij, en nog twee maanden en dan zitten we een jaar in de ellende die Covid heet, vorig jaar zomer ging een groot gedeelte van de discussies al over de disproportionaliteit van maatregelen. Nederland heeft gewoonweg te weinig ziekenhuis bedden, en ook de capaciteit op de IC’s is nog steeds veel te laag, ook bijna tien maanden na deze eerdere constatering uit april 2020. Er zijn geen ziekenhuisschepen besteld, er is nog geen heropening van Lelystad (het oude Medisch Centrum West) of Slotervaart in Amsterdam, en geen extra (tijdelijk) militair ziekenhuis. De stress op het zorgsysteem bepaalt daarom nog steeds in zeer grote mate het beleid/gedrag van Den Haag. En heel soms wordt het ‘hamer’ verhaal nog gedeeld in de pers. Jammer, heel jammer.

Een van de veel voorkomende ‘fabels’ (want dat is het) bij ‘wappies’, is dat Corona geen ernstig virus is, dat het niet veel erger is dan een zware griep. Ik heb zelf nooit in deze wappies hoek willen gaan zitten. Covid is domweg een gevaarlijk virus. Het risico kan je het beste uitdrukken aan de hand van de IFR: De Infection Fatility Rate (de CFR dat is een onzin parameter). Op 5 april 2020 schatte ik deze parameters voor het eerst in, en kwam uit op IFR=0,9%, erg hoog dus. Op 20 mei 2020 kwam ik uit op een schatting van de IFR = 0,7%-0,9%. Nog steeds een factor 5x hoger dan een gewoon griepseizoen.

Weeksterfte, duidelijk is te zien dat vooral mensen ouder dan 65 sterven aan Covid. Ook is de tweede piek te correleren aan de hittegolf. De echte tweede en derde COVID piek start wanneer ook het reguliere griepseizoen start.

Op 24 september 2020 heb ik voor het laatste een (samenvattend) stuk geschreven: mijn laatste conclusies uit dat stuk: IFR = 0,4 (maar met een grote onzekerheidsmarge van -0,1% en wellicht +0,2%). Deze marge is zo groot omdat a) we niet exact weten welke fractie van de oversterfte direct met COVID te maken heeft, en b) we niet exact weten hoeveel mensen besmet zijn geweest in de laatste tien maanden. Ook denk/dacht ik dat de IFR uiteindelijk zal dalen. Onevenredig veel ouderen zijn immers besmet geraakt in de kwetsbare verzorgingstehuizen door het virus en gestorven.

Europa heeft een duidelijk griepseizoen. Amerika heeft er twee (zuiden (warm, airco’s) en in het noorden vergelijkbaar met onze regio). Brazilië heeft is ook zo groot, zodat het meer een ‘band’ is, vooral het regenseizoen (mensen gaan dan binnen zitten) speelt een grote rol.

Het is tijd voor om een nieuwe schatting te maken op basis van de meest recent cijfers van Sanquin (ze testen elke maand het % mensen met covid antilichamen) en van de gegevens van het CBS (sterfte en oversterfte is een ‘hard eindpunt’, IC en ziekenhuis data zijn minder hard):

Kortom we hebben weer twee jaar-cijfers die we op elkaar kunnen delen: 15.000 / 2.275.000 = 0,0066. Dus IFR(Nederland) = 0,66% .

Maar hier valt toch ook het nodig op af te dingen:

  • D extra sterfte door de hittegolf heeft weinig met COVID te maken. Ook zijn er misschien mensen gestorven door stress of ‘met covid’ maar niet ‘aan covid’. Je zou derhalve ook kunnen beargumenteren dat er 13.500 mensen extra gestorven zijn aan COVID.
  • Jonge mensen met een goed immuunsysteem kunnen met hun T-cellen en NK cellen ook corona bedwongen hebben. Ik heb getallen gehoord van 50%. Het Sanquin getal kan daarom net zo goed 13% x 1,5 = 19,5% zijn van de bevolking: 3.412.500 Nederlanders.

Er zijn dus nog twee verschillende schattingen van de IFR te maken:

  • IFR = 13500 / 3.412.500 x 100% = 0,40% (geschatte ondergrens)
  • IFR = 13500 / 2.275.000 x 100% = 0,59% (reële bovengrens)

Mijn Excel file met het F4I-model heb ik nog niet hierop aangepast. Deze versie 1 uit september 2020 is te downloaden via deze link. (zie ook toelichting in het artikel 25 september 2020).

Een kleine disclaimer: Hou er rekening mee dat de IFR van land tot land verschilt. Niet alleen is de gemiddelde gezondheid tussen landen verschillend, maar ook de bevolkingsopbouw verschilt sterk. Een land als India is jong, terwijl Nederland ‘oud’ is. Ik ben van mening dat CFR een parameters is die we niet mogen gebruiken, confirmed cases hangt erg af van het test regime.