Drie dagen geleden schreef ik een blogje over de IFR van een populatie. Het is niet echt goed mogelijk om de IFR nauwkeurig te bepalen. De grootste onnauwkeurigheid van deze IFR calculatie ligt bij de inschatting van het totaal aantal Nederlanders dat besmet is geweest. En we weten ook niet goed hoe het virus over de verschillende leeftijden is verspreid.

Einde mei heb ik ook een berekening gemaakt van de IFR per leeftijdscohort. Hiertoe heb ik de oversterfte gegevens per leeftijd van CBS gebruikt, een inschatting van de besmetting gemaakt (ik gokte einde mei: 7,5-8,8%), en de veronderstelling gedaan dat alle leeftijdscohorten evenredig besmet zijn geweest (en dat weten we volgens mij ook niet goed).

Recent heeft ook het CDC (het Amerikaanse RIVM) een update gegeven van hun schatting van de IFR per leeftijdscohort. Ik heb deze data in excel gezet zodat we wat analyses kunnen gaan uitvoeren (let op ik heb de data van CDC doorgetrokken op basis van de leeftijdscategorieën die ik zelf in mei eerder heb gebruikt, en dat is niet helemaal eerlijk). Je kan duidelijk zien dat ‘mijn schatting’ best overeenkomt met deze meest recente schatting van CDC. Voor hen die geïnteresseerd zijn, mijn excel-file is te downloaden. (garantie tot aan de deur natuurlijk, ik kan niet garanderen dat er ergens foutjes in zitten).

Wat we heel duidelijk zien, is dat de IFR exponentieel stijgt per leeftijd. Het linkerplaatje toont dat. Ik heb daarom ook rechts een plaatje gezet daarom met de IFR uitgedrukt op een logaritmische y-as.

Laten we deze IFR data eens projecten op de Nederlandse bevolking. Links staat ‘mijn model (F4I, oranje letters)’ en rechts de CDC IFR schattingen (blauwe letters). De verschillen zijn niet erg zo groot, de twee modellen lijken erg op elkaar, maar ik heb besloten om beide modellen vanaf nu steeds te gaan gebruiken bij de risico-analyses die ik aan het maken ben (zie resultaten in volgende blogjes).

Wat gelijk opvalt is dat meer dan 90% van de bijna 11k overleden Nederlanders in de leeftijd 60+ zat. Corona is een verschrikkelijk virus voor alle ouderen, echt. Het is niet voor niks dat ik daarom al maanden pleit voor een beleid waarbij we ‘onze ouderen (die dat willen) maximaal beschermen’, ik schreef op 26 maart al daarom “Ouderen boven de 70 jaar mogen niet bezocht worden. Niet thuis, en niet als ze in en verzorgingstehuis zitten. Dit is sociaal vreselijk, maar het is voor hun eigen bestwil.” Maar hier zit ook een opening, een kans. Een kans op beter beleid, beleid dat tot begrip zal leiden bij alle Nederlanders. Ik verwacht daar later -in nieuwe blogjes- op terug te komen.

Met wat rekenen, gokken en inschatten, denk ik dat we nu op een besmettingsniveau zitten van ergens tussen de 10% en 12% van de bevolking. Maar aangezien ouderen veel voorzichtiger dan jongeren geweest zijn sinds april, is vooral de besmetting onder jongeren toegenomen. Hierdoor zijn er weinig extra Corona sterfgevallen bij gekomen. Ik heb daarom een ‘correctie’ factor van 2/3 op de IFR toegepast waardoor de gemiddelde IFR nu in september ‘lager’ is dan de schatting in mei: IFR=0,5%. Weer voor de duidelijkheid en tevens als disclaimer: ik kan dat niet hard maken. Ik veronderstel tevens ook dat in het besmettingsniveau zal toenemen van 12% naar 30% vd bevolking gedurende de komende 50 weken (dus tot na de zomer 2012).

Misschien is er tegen die tijd een vaccin voor ouderen, en zelfs als die er niet komt, verwacht ik geen extreme toename in de sterfte cijfers. Ook dit is een speculatieve gok van mijn kant. Maar laat me dit ook proberen toe te lichten. Ons basis immuunsysteem is best sterk, een recent onderzoek laat zien dat 20%-50% van de bevolking T-cell reactiviteit heeft tegenover corona virussen. Kijk, stel dat dat zo is, dan boffen we! Hoe dan ook, als we gestaag ‘door gaan besmetten van de jongeren’ met gemiddeld 0,3% per week (200.000 per maand, we zitten nu hoger), dan zitten we volgende jaar pas op 30%. Mijn hoofdlijnen voorstel -ik zal eerst de risico analyse afmaken en dan een detail blogje hierover schrijven- is daarom denk ik:

• Alle ouderen gaan we extra beschermen, tenzij ze zelf niet beschermd willen worden (dat is een eigen keuze dan). Vooral Nederlanders boven de 60 jaar zitten immers in de risicogroep. Wij ‘jongeren’ moeten hen ‘veiligheid’ bieden, en onze ouderen mogen vervolgens zelf kiezen of ze die veiligheid willen.
• Gecontroleerd op een gemiddelde Rt=1 (tot 1,5) de hele bevolking laten doen wat ze graag doen. Hoe dit te doen? Heel simpel, door te blijven leven! Wel denk ik dat we voorzichtig moeten zijn met a) grote groepen binnen (meer dan 50 personen), c) slechte ventilatie in publieke gebouwen, dit moeten we echt gaan oplossen, d) een sociale afstand van 1 meter (zeker binnen!) aanhouden, e) zoveel mogelijk buiten leuke dingen gaan doen.

Als we dit voor elkaar krijgen en houden het komende jaar, dan zorgen we ervoor dat de door mij verwachte excess sterfte onder controle blijft. Ik denk dat we tussen de 2500 en 5000 aan extra sterfte kunnen gaan verwachten in de komende 12 maanden. De IFR zakt dan -mits we dus de ouderen kunnen beschermen- tot ongeveer 0,3%. 15.000 – 17.000 COVID sterfte op een besmetting van 30% of te wel ongeveer 5 miljoen Nederlanders.

Nog een laatste maar erg sombere voorspelling, niet alleen vanwege de extra sterfte die ik voorspel, maar vooral heel somber vanwege de voorspelling dat we niet echt een ‘back to normal’ samenleving krijgen in 2021.