Meer plant-based en minder vlees-consumptie? Ja! Maar niet vanwege ‘opwarming aarde’ en CO2-eq. Een stabilisatie van aantal runderen wereldwijd zorgt ondanks hun methaan emissies niet voor extra ‘global warming’ door runderen (an inconvenient truth).

Geplaatst in Uncategorized

Eerst maar een korte disclaimer. Ik ben wetenschapper, onderzoeker en ook ondernemer tegelijkertijd. Als wetenschapper wil ik echter weten hoe het daadwerkelijk zit. Politiek correct of niet speelt voor mij daarbij totaal geen rol. De feiten probeer ik boven tafel te halen en te snappen, daar gaat het mij om als ‘nerd’. Of het nu gaat over stikstof (milieu-uitdaging), energie (gelijkheid, en klimaat) of global heating (klimaat); ik kan altijd terugvallen om mijn studie chemie (en fysica) aan de TU-Delft, en heb daarnaast ook veel bijgeleerd in de laatste 25 jaar in Wageningen.

Rondom de thema’s stikstof(emissies) en kwaliteit van de natuur, maar ook als het gaat om methaan en CO2 emissies en opwarming van de aarde ben ik online flink actief. Wat mij opvalt is dat je dan snel in een bepaalde hoek gedrukt wordt (een frame dus). Voorbeeldje: “ik steun de boeren” .. “o dan ben je dus big-agro aanhanger en dus ben je automatisch ook anti-natuur, want ammoniak verpest onze N2k gebieden”. Of wacht dachten jullie hiervan “ik hou graag de moderne veehouderij in Nederland” .. “o dan zal je ook wel een klimaatontkenner zijn, weet je wel van de methaan emissies! en een dierenbeul ben je natuurlijk ook”.

Nu zal ik nooit ontkennen dat ik zelf ook vaak een duidelijke politieke mening heb over dit soort onderwerpen. Maar de wetenschap blijf voor mij altijd de wetenschap, daar valt voor mij weinig aan te ontkennen (maar wel veel over te debatteren op inhoud). De inzichten kloppen, of ze kloppen niet. En als onderzoeker weet ik ook dat juiste inzichten stap je voor stapje komen, en als deze ook ‘wat anders’ zijn dan het dominante denken in de maatschappij, dan duurt het zeer lang voordat deze ‘nieuwe inzichten’ ook mainstream worden (The BS Assymetry Principle). Zo ook voor koeien, methaan emissies en global warming.

Ik zal eerst twee voorbeelden geven uit het verleden in het energiedomein die tien jaar geleden nog dominant aanwezig waren in het (politieke) denken, en nu niet meer:

  1. Houtstook / biomassa voor elektriciteit is duurzaam.
  2. Kerncentrales zijn geen onderdeel van de oplossingen mix voor de toekomst.

Houtstook / biomassa voor elektriciteit; we hebben inmiddels miljarden euro’s uitgegeven aan certificaten en import van hout uit bijvoorbeeld Canada om onze elektriciteitscentrales te laten draaien. Steenkolen waren immers slecht (is ook zo), en hout was goed. Zo simpel was het frame. Op het eerste gezicht leek dat een logisch standpunt; CO2 wordt opgenomen door bomen, en als je dus bomen verbrand, dan is dat ‘duurzaam’. Dat je minstens 200 jonge bomen moet planten, om 1 volwassen boom te compenseren was natuurlijk geen onderdeel van het frame. En dat je bossen als ‘carbon-sick’ beter kan laten staan (ook goed voor biodiversiteit) was ook geen onderdeel van dit dominante frame. Tien jaar geleden schreef ik echter al “Biomassa voor Energie is onduurzaam“, en vier jaar geleden schreef ik “Vliegen op biomassa is grote onzin“. Maar pas heel recent begon dit denken mainstream te worden (link1, link2, link3, link4) of dit artikel van One World. Tijd en geld verloren, erg jammer!

Over kernenergie speelde ook een frame met dominante vooroordelen: Kernenergie was slecht, gevaarlijk, vervuilend, onduurzaam en dus ouderwets. Begrijp ik me niet verkeerd, kernenergie is niet de oplossing, maar spijtig genoeg wel onderdeel van de oplossingen-mix. Ook in Nederland zullen we een paar GW aan vermogen moeten gaan plaatsen. Is het duur? ja en dat is dan ook het grootste probleem. In Nederland hebben we natuurlijk nog een ‘dingetje’; het gaat zeker tien jaar duren voordat we een besluit nemen om het ’te gaan doen’. Kernenergie hebben we nodig om een stabiele toevoer voor elektriciteit te hebben, met gasgestookte centrales kan je bij en afschakelen, en dat is weer nodig om dat wind en zon grillig zijn. Kernenergie hebben we dus eigenlijk nodig schreef ik in 2018. Recent lezen we dan ook “Kabinet staat positief tegenover kerncentrales“. Je ziet dus dat het mainstream denken (te) langzaam veranderd.

Ik zal mijn disclaimer maar even doorzetten. Ik ben een beperkt vleeseter, ik ben zakelijk niet betrokken bij veehouderijen, slachters of vleesverwerkers. Sterker nog, ik ben als ondernemer al dik 15 jaar zeer actief in het domein van plant-based products (dus vleesvervangers, non-dairy-dairy, en ei-alternatieven, naast gesneden groente en fruit en houdbaarheid). Ik denk dat het zeer verstandig is als we allemaal flexitarier te worden. Ik geloof ook dat we deze transitie van dierlijk naar plantaardig moeten doorduwen. Het zou mooi zijn als we bijvoorbeeld 25% minder vlees zouden gaan eten in Europa. Dat is mijn politiek standpunt dat overeenkomt met onze zakelijke strategie.

De argumenten om wel flexitarier te worden zijn er immers ook: ontbossing, diervriendelijkheid en landgebruik (LULUC), kunstmest bij feed productie, transport van vlees en ammoniak-emissies. Maar het argument opwarming van de aarde is een zwak argument om mensen te verleiden minder vlees te gaan eten. Ik denk dat dat frame (want dat is het in mijn ogen) rationeel wetenschappelijk niet klopt. Maar toch zien we keer op keer zien we dat minder-vlees-eten direct wordt gekoppeld aan global healing. Dick Veerman schreef heel prikkelend “Biomassa goed, koe fout” in 2021, terwijl het dus eerder andersom is.

De stikstof (ammoniak) discussie gaat over het milieu en de natuur, laten we niet het oneigenlijk argument ‘klimaat’ (methaan en CO2) erbij halen om de huidige stikstofplannen erdoor te drukken!

Ook deze ochtend weer op twitter – dit keer via de website van het door mij gerespecteerde VPRO Tegenlicht – een welles-nietes discussie over de methaan uitstoot van koeien en effect op klimaat. Journalist Ernst-Jan Kuiper heeft wel gelijk dat we ook de methaan emissies (uit industrie) moeten afbouwen, maar hij heeft echt ongelijk als hij daar de veehouderij bij betrekt en aanwijst als de grote “schuldige”. Ja, runderen boeren methaan uit dat klopt, maar dat is vooral een kort-cyclus fenomeen (zie plaatje op mijn Facebook pagina en NL onderbouwing aandeel ‘dier’).

Er zijn schattingen dat er honderden jaren geleden bijna 60 miljoen runderen, bizons en andere grote grazers rondliepen in de VS, zorgde die voor ‘Global Heating’? Nee! Voor de lezers van Foodlog is dit feit niks nieuws. Lees Link1, Link2, Link3, Link4.

Zolang het aantal runderen constant blijft is er geen spraken van extra global healing! Een mind-fuck? Ja wellicht, maar wetenschappelijk inhoudelijk gewoon correct en ook dit jaar erkend door IPCC. Hier een artikel uit 2021.

We moeten als samenleving er dus vooral voor zorgen dat a) we niet meer varkens en runderen op deze wereld produceren (en dat is waarom de transitie naar vleesvervangers prima is), b) dat de runderen geen voer krijgen uit gebieden waar ontbossing een rol speelt, c) dat we blijven innoveren (bijvoorbeeld via voer). Hieronder enkele filmpjes over dit onderwerp (vergeef met de tweede bron, ik steun de harde acties van FDF absoluut niet, maar inhoudelijke klopt het gewoon). Ik wil al heel wat jaaren hier een artikel-reeks over dit onderwerp koeien en methaan schrijven, en nu we aan de vooravond staan van een krimp van de sector lijkt het me van belang om hier toch snel een start mee te maken.

Wedden dat we hier ook te maken hebben met de The BS Asymmetry Principle te maken hebben? Wedden dat we over tien of twintig jaar ook zeggen “het was aardolie, steenkolen, aardgas” en niet die runderen of varkens? Wedden dat dit het mainstream denken in de toekomst wordt?