Mooi, consensus tussen Jaap Seidell, Frank van Berkum (drFrank) en Yneke Vocking. Nu aan de slag met JOGG en drFrankenCo

Het blijft een lastig onderwerp: Overgewicht en obesitas.

Op foodlog is er nu toch consensus tussen de experts over de oorzaak en de juiste aanpak. Jaap Seidell heeft om te beginnen een goede analsye gegeven van ‘het probleem’ (zie Tegenwicht). Behandelend arts en bekende Nederlander Dr.Frank geeft aan dat bij zwaar zwaarlijvige (BMI > 30) snel afvallen echt nodig is. Yneke, Jaap en Frank geven allemaal aan dat na het afvallen begeleiding nodig is om niet terug te vallen naar een overgewichtsituatie (of te wel te jo-joen) (zie Dr. Frans zet strijd tegen dr. Frank voort). Gelukkig is er inmiddels ook een zorgstandaard obesitas. Geen discussies dus meer **.

Jaap geeft tevens aan dat we niet alleen individueel aandacht moeten geven maar ook lokaal aan de slag moeten gaan: JOGG (zie ook presentatie hieronder). Helemaal in lijn met systeemdenker Harold van Garderen. De zomer is weer begonnen, heerlijk. En nu allemaal aan de slag. Frank, Dick en ondergetekende hebben inmiddels een nieuwe webkrant gelanceerd: www.drfrankenco.nl.

Tenslotte: ik heb de indruk dat er vaak een semantische discussie is tussen:
A- dieet
B- voedingspatroon.
Taal technisch zijn dit waarschijnlijk synoniemen, terwijl ik denk dat ‘de gewone’ Nederlander op straat bij een dieet denkt aan ‘afvallen’. In het Engels is ‘voedingspatroon’ immers ‘diet’. Voor de duidelijkheid: er bestaan geen gezonde of ongezonde producten, wel gezonde of ongezonde voedingspatronen.

** of is er misschien toch nog wel wat discussie mogelijk over paleo en fructose. En hoe gaat de vete aflopen tussen FranS en FranK? Frans Kok doet immers wel heel gemakkelijk door te stellen dat afvallen betekent ‘gewoon goed eten en bewegen’.

De paleo keuken van Naomi

Hierbij mijn zondagochtend lees en kijk suggestie. Pas 21 jaar en nu al zo’n uitgebreid (paleo) blog met de titel “My Paleo Kitchen“. Petje af daarom voor de Nederlandse Naomi (ze schrijft overigens in EN). De tip kwam af van Melchior Meijer.

Ik ben nog steeds niet van plan om dit blog teveel een ‘voedingspatroon en dieet’ blog te laten zijn. Al begint het na “de waarheid over koolhydraten (en suikers)“, het grappig bedoelde “bewegen om af te vallen is niet duurzaam (deel 1)“, “bewegen om af te vallen is niet duurzaam (deel 2)” en “Frits Muskiet en paleo” er wel op te lijken. En lees voor al ook nog eens “No Comment (specifiek over Fructose)

Geknipt en plakt vanaf de site van Naomi komen de volgende twee youtube paleo filmpjes, Enjoy:

Aanvulling 3 mei 2010.
Lees vooral ook het artikel van (oud professor aan de WU) Pieter Walstra over verzadigd vet uit 1992. De lijn gaat verder op Foodlog vanaf hier.

De waarheid over koolhydraten (en suikers)

Ik kan het niet laten; hierbij toch nog een klein stukje over dieten en gezonde voedingspatronen. Dat ik inmiddels een beetje overtuigd ben van het feit dat dat fructose niet al te goed voor ons is, mag bekend zijn. Lees vooral nog eens het artikel No Comment waarin ik met plezier verwijs naar Robert Lustig.

Ook het ‘oerdieet‘ (eigenlijk is het helemaal geen dieet), onder ander onder de aandacht gebracht door Frits Muskiet heeft mijn kijk op Voeding en Gezondheid toch echt wel een beetje veranderd. Op Foodlog.nl is een lijn die heet de waarheid over vet, ook dat is interessante materie.

Vanaf gisteren is Melchior Meijer weer terug op het forum. Zijn reacties zijn wat mij betreft pareltje. Hij schiet uit naar dietisten – vriendelijke HAVO meisjes die vooral goed feitjes kunnen stampen – en geeft en passant uitleg over zijn hypotheses (kijk vooral een reactie of zeven boven deze reactie). Dr Frank geeft ondertussen aan dat hij vind dat diabetes type 2 eigenlijk de koolhydraatziekte genoemd moet worden (let wel ik blijf kritisch tegenover het optreden en kennisniveau van Frank van Berkum).

Aanvulling 15 aprik 2010
De lijn van Melchior, Muskiet en Katan wordt een beetje te lang. Inmiddels bijna 500 reacties. Dick is een nieuwe lijn gestart. In de nieuwe lijn een heel interessante verwijzing naar een Foodlog artikel uit de oude doos: Zijn we Jagers of Jutters? Op basis van een artikel van Melchior wordt beargumenteerd waarom wij waarschijnlijk geëvolueerd zijn vanuit de kust (jutters) en niet vanuit de savanne (jagers). Deze theorie is 30 jaar lang controversieel geweest.

Aanvulling 17 april 2010
Melchior schrijft een interessante reactie die het waard is om even over te nemen:

Melchior Meijer
Als ik het goed heb, onderscheid ik hier twee hoofdvragen.

1. Moeten de wetenschappers die verantwoordelijk zijn voor de huidige massacommunicatie betreffende voeding op het matje worden geroepen en zo ja, hoe? Het lijkt me zinnig om nog even een kort overzicht te maken (we herhalen onszelf toch voortdurend) van de adviezen die zowel volgens pubmed als een snel groeiende hoeveelheid empirische waarneming tot onnodige morbiditeit (en mortaliteit) leiden.

a. Het zwart maken van verzadigd vet en het aansporen tot consumptie van meervoudig onverzadigde vetzuren. In de literatuur is geen evidence te vinden voor een oorzakelijk verband tussen inname van verzadigd vet en (hart-vaat-)ziekten, maar enorm veel evidence voor een verband tussen inname van meer dan enkele energieprocenten linolzuur en met name diverse vormen van kanker (maar ook bijvoorbeeld NAFDL).

b. Het dringende advies om de voeding te baseren op complexe koolhydraten, met name graanproducten. Voor de lipidenfreaks onder ons, er is geen onenigheid meer over het feit dat een voeding die uit een hoog energiepercentage koolhydraten bestaat, het zogenoemde ‘atherogene lipoproteineprofiel in de hand werkt. Kort door de bocht: normaal of zelfs laag totaal cholesterol, laag HDL, veel ‘small dense LDL’, veel Lp(a), hoge triglyceridenspiegels. Verhoging inname verzadigd vet corrigeert dit patroon snel. Is een koolhydraatrijke voeding dus uit de aard der zaak slecht? Nee, want er zijn diverse groepen met een hoge koolhydraatinname, ‘slechte’ lipoproteineprofielenprofielen en volledige afwezigheid van welvaartsziekten (tot in de ouderdom). Wat hebben deze groepen gemeen? Ze gebruiken geen tarwe, geen plantaardige olie en geen sucrose (glucose/fructose). Het ‘atherogene’ lipidenprofiel is bij Nederlanders dus een afspiegeling van een metabole ontsporing, ofwel van het Katandieet. Steeds meer gedegen onderzoek suggereert sterk dat gluten, WGA en andere graszaadlectinen (die door selectie in concentratie zijn toegenomen) in het lichaam op allerlei onvoorstelbare clevere manieren de regie overnemen (ondermeer autoimmuniteit). De nadruk op graanproducten leidt ook tot dagelijkse bloedsuiker- en insuline-excursies, die ondermeer het ontstaan van kanker in de hand werken. Bij extreem glucosetolerante mensen zijn dagelijks herhaalde glucoseprovocaties echter geen probleem (Kitava), omdat ze niet tot die excursies leiden. Het is een sprookje dat glucosebelasting tot ‘uitputting’ van de betacellen zou leiden.

c. De huidige adviezen maken niet duidelijk hoe funest de inname van meer dan 20 kilo suiker (sucrose, ofwel glucose/fructose) per persoon per jaar voor een bevolking is.

Het lijkt me onmogelijk om personen aansprakelijk te stellen voor wetenschappelijke miskleunen. Domheid en cognietieve dissonantie zijn niet te bestraffen, ook niet wanneer ze levens kosten. De journalistiek moet de ‘alternatieve’ argumenten laten horen, maar doet dat niet of onvoldoende. Deels uit luiheid, deels uit overdreven vertrouwen in autoriteiten, deels vanwege adverteerdersbelang. De politiek is geen optie. Ik heb dat enkele malen geprobeerd, maar krijg geen enkele sjoege, zelfs niet bij mensen als Agnes Kant.

2. Luisteren mensen naar voedingsadviezen? You bet! Ze pikken de ‘belangrijkste’ elementen feilloos op. Ze zijn matig met verzadigd vet, ze gebruiken relatief veel meervoudig plantaardig (’mediterraan’, ha, ha, ha) vet, ze eten veel complexe koolhydraten, etc, etc. De gevolgen zien we om ons heen en leiden er toe dat mensen op een bepaald moment niet meer luisteren. Ze zien keer op keer dat mensen die ‘gezond’ leven ‘toch’ te dik worden, kanker, hart- en vaatziekten en diabetes krijgen, dus denken ze, terecht: ze kunnen me nog meer vertellen, ik luister er niet meer naar.

Er zullen altijd mensen zijn die ook na de pubertijd opzettelijk zelfdestructief gedrag vertonen en daarmee koketteren. De overgrote meerderheid wil echter liever niet ziek worden en is bereid daar naar te leven, mits ze resultaat zien. Zeker mensen die al een tikje van een welvaartskwaal hebben gevoeld. Ik haal er opnieuw de Zweedse ervaring bij. Daar blijkt dat mensen die fysiologisch correcte (maar politiek incorrecte) adviezen zijn gaan volgen en allerlei ellende zagen verdwijnen, god op hun blote knieen danken dat ze de raad van Livsmedelsverket in de wind hebben geslagen, maar hebben geluisterd naar de groeiende schare artsen en wetenschappers die zich zowel in de media als in hun vaktijdschriften van mensen als Katan (letterlijk!) en de officiele richtlijnen hebben gedistantieerd. Zulke mensen ontbreken hier, Frits Muskiet en Frank van Berkum uitgezonderd.

Maar welk voedingsadvies dan wel volgen? Zelf vraag ik me dat ook af. Ik ben niet (veel) te dik, dus een crash dieet alla dr.Frank ga ik zeker niet doen. Liesbeth zou waarschijnlijk zeggen dat voedingsadvies erg persoonlijk is; misschien heeft ze gelijk, maar wat generieke adviezen zouden best prettig zijn. Dus ik heb nog wat zitten kijken op internet. Eerst maar even een quote van Harriët Verkoelen (Andere gezonde voeding):

Ook Yvonne Lemmers, diëtiste is het eens met Harriët Verkoelen. Zij onderschrijft het afvallen met Andere gezonde voeding zoals beschreven in mijn boek. Op haar website schrijft ze dat er inmiddels meerdere mensen zijn van diverse pluimage die Nederland aan het wakker schudden zijn. Ook ik ben blij dat deze beweging in de voedingswereld gestalte krijgt. Zo zijn er nu: Dr. Frank, Ralph Moorman, Yvonne Lemmers (Grip op Koolhydraten) en ik met Andere gezonde voeding.

We hebben allemaal dezelfde onderliggende boodschap:
VETVERBRANDING DOOR INSULINEVERMINDERING
MET EEN KOOLHYDRAATARMERE EIWITRIJKERE VOEDING

De 4 methoden kunnen goed naast elkaar gebruikt worden. Ze bijten elkaar niet. Ieder heeft zo zijn goede dingen en lekkere recepten. Het is in ieder geval veel beter dan door op de vetarme, koolhydraatrijke toer te proberen om op een lager gewicht te komen met ontbijtkoek, vetarme granenkoeken en 0%-vet-en-zonder-toegevoegde-suiker-producten!

Ze geeft verder aan dat er verschillen zijn met Dr. Frank en dat er inmiddels heel wat mensen die begonnen zijn met Dr. Frank nu overgestapt zijn naar haar methode. Hetzelfde geldt voor Andere gezonde voeding. Ook ik krijg veel mensen die zijn dieet niet vol konden houden.

Nog even een allerlaatste opmerking hier op F4I en wel van van Dick: “we missen het vakgebied voedingsmedische wetenschap“. Hij geeft exact het probleem weer. Dan voor de liefhebbers nog even de voedingstabel (ik prefereer de officiele NEVO tabel, maar hier ook een alternatief). Een beetje basis rondom energie, kCal en de omrekening van de koolhydraat/vet/eiwit/alcohol naar energie staat hier. En dan is iemand nog zo vriendelijk geweest om een koolhydraat teller te maken. De tabel van de USDA (USA) staat hier, en zelf spreekt www.nutritiondata.com mij wel aan. De bomcalorische waarde als begrip is niet voldoende. Ook is de omzettingsefficiency van de verschillende macronutritienten naar ATP van belang. Meer hierover in het artikel van Van Loon.

Aanvulling 20 april 2009
Liesbeth heeft haar kritiek op dr Frank nog eens goed op een rijtje gezet. Haar belangrijkste opmerkingen zijn:
– Van een crashdieet van 1200 kCal val je altijd af, maar wat daarna?
– Weinig koolhydraten is prima, maar 20-30 gram is weel heel weinig om een net voedingspatroon voor op te stellen.
– Low fat is geen goed idee. Vet is nodig om je gal in werking te zetten en ivm vet-oplosbare ingrediënten.

Voedingssupplementen : Waar of niet waar?

Als je een goed en gebalanceerd voedingspatroon hebt, dan zijn supplementen niet nodig, toch? Zelf neem ik dagelijks toch een multivitamine pil [centrum – compleet van A tot Zink] en zou ik eigenlijk ook nog extra Vitamine D en Omega 3 moeten gaan slikken. Waar of niet waar, ik weet het niet. Je zult dit per geval, per nutriënt moeten bekijken.

Ondertussen heb ik wel een mooie site gevonden over voedingssupplementen: Snake Oil? Het plaatje hieronder is een screendump van de desbetreffende site. Al eerder heb ik kleine stukjes geschreven over juiste voedingspatronen (link1 & link2)

Het nieuws van de dag is natuurlijk de presentatie van het Kijk of het Klopt informatiemerk op foodlog.nl

Meer weten over gezonde voedingspatronen? Lees dan nog even deze lijntjes “de waarheid over koolhydraten (en suikers)“, “bewegen om af te vallen is niet duurzaam” en “no comment (of fructose)

Niet gedacht: gebroken schouder, gezonde voeding & vers gepascaliseerd sap smaakt erg goed!

Niet Gedacht, dat is de titel van dit stukje. Een paar weken geleden ging ik met veel plezier een weekje skiën. Ik had zeker niet gedacht, dat ik nu met een gebroken rechterschouder dit stukje met links zou schrijven. Ik hoop over een week of twee weer met twee handen te kunnen tikken, en ook weer een a twee stukjes per week te schrijven.

Ook had ik niet gedacht dat ik zo vaak over het onderwerp voeding en gezondheid – en specifiek dieten – zou schrijven. Nu ook weer. Eerst maar een klein stukje historie. In september 2009 schreef ik voor het eerst over het oerdieet, in oktober 2009 voor de grap een stukje over duurzaamheid, afvallen en voeding, ook in oktober 2009 schreef ik een samenvatting over de ijzer-kellogg’s-case, in december 2009 ben ik gegrepen door Lustig en zijn verhaal over fructose en recent nog (januari 2010) heb ik een samenvatting over diëten gemaakt. En nu? Nu een foodlog verwijzing die gaat over de waarheid over vet. Vooral de discussie over linolzuur, omega 3 en omega 6 spreekt mij aan.. Als ik wat meer tijd heb, dan ga ik de website van Eddie Vos eens goed bekijken.

Wat had ik ook niet gedacht? Dat ik de culi-sapmiddag zo leuk zou vinden. Een heel gezelschap; lekker samen vruchtensappen en smoothies proeven. Daarna nog een kort bezoek aan onze pascalisatiefaciliteit in Ochten (kijk ook nog eens naar PATS op F4I). Lizet Kruyff heeft twee stukjes geschreven. Eentje op haar eigen blog en eentje op Foodlog (sapkuur). Ook Karin heeft een leuk stukje geschreven op haar blog. Voor herhaling vatbaar!

aanvulling 21-2-2010
Lizet heeft nog wat over oesters geschreven op haar blog 18/2/10. TOP en ’t brouwerskolkje werken samen op dit onderwerp.

Bewegen om af te vallen is niet duurzaam – afvallen, dieten, het oerdieet en nog meer van dat soort materie

In oktober schreef ik een kort stukje met de strekking: “Als je te dik bent, je gaat veel bewegen, dan verbrand je eigenlijk kostbate nutrienten die je eerst teveel hebt genuttigd”. Kortom, afvallen is niet duurzaam. Natuurlijk was dit een ‘leuk’ bedoeld stukje, met een kleine beetje een serieuze ondertoon. In het artikel verwees ik naar dr Frank, en nu staat sinds een week een stukje op Foodlog.nl over het dr Frank Dieet.

Vanwegen de lezingen van Frits Muskiet in de Rode Hoed (zomer 2009), heb ik een kort stukje geschreven over het oerdieet. Gewoon omdat ik interesse had in het onderwerp. Puur op basis van mijn chemische kennis, begin ik wel te vertrouwen in dit paleo voedingspatroon. Eigenlijk zijn dr Frank (maar ook Atkins in het verleden) ook gewoon low-carb, high-protein ‘oer’dieten.

Dan heb ik recent nog een artikel met filmpje geplaatst over Robert Lustig. Lustig is anti-fructose, en laat zien dat fructose net zo’n gif is als ethanol. Liesbeth (natuurgeneeskundige) was zo vriendelijk om op basis van het filmpje en het artikel nog een inhoudelijke reactie te geven. Wat mij betreft valt er aan die reactie niet veel toe te voegen

Nick Trachet schrijft op foodlog over zijn bevindingen over dr Frank. Zonet heeft Melchior Meijer een artikel geplaatst over vijf actuele dieten. Zie alhier zijn stukje op foodlog.

Samengevat, zijn de 5 actuele diëten volgems Melchior:
1. Het dokter frank dieet.
2. De Hormoonfactor (Ralph Moorman)
3. Het Erica Terpstra Dieet (Prodimed)
4. Bio HCG (lees ook op wiki over HCG)
5. Sonja Bakker.

Een echt inhoudelijke mening over welk van deze diëten goed of slecht zijn heb ik niet (al moet ik zeggen dat ik geen goed gevoel heb bij 2,3 en 4. dr Frank zal denk ik overigens ook zeker te extreem zijn. Sonja is een 1100 kcal hongerdieet, dus je valt er zeker wel van af).

Het grote nadeel van dit soort dieten blijft natuurlijk dat het nooit maatwerk is. Maar ik heb wel een goede indruk van het oerdieet (Frits Muskiet), al mag dat geen dieet worden genoemd, Muskiet komt immers niet met dagelijkse eet-tips of recepten. Kortom, naar mijn bescheiden mening zijn de juiste eet-tips:
– veel bewegen (sporten mag, maar gewoon dagelijks voldoende bewegen is ook goed).
– eet eiwitten (vlees of plantaardig). Maar natuurlijk niet teveel.
– eet niet teveel suiker/koolhydraten (en fructose is slecht, ik geloof de hypothese van Lustig)
– een beperkte hoeveelheid vet is een essentieel onderdeel van ons voedingspatroon
– let op de totale hoeveelheid energie die je dagelijks consumeert.
– consumeer dagelijks veel groente en fruit (minimaal behandeld).
– liever vast voedsel (kauwen) dan vloeibaar (drinken).

Ik heb overigens ook begrepen dat onze hersenen heel veel energie gebruiken. Dus veel denken, schrijven, debatteren en onderzoeken (kortom met het koppie bezig zijn) helpt ook om slank te blijven. Het laatste wat ik van plan ben is om allerlei dieetartikelen te gaan schrijven. Dus dit is echt de laatste keer:-)

Aanvulling 16-1-2010
Liefhebbers raad ik aan om ook nog het volgende FND rapport te lezen: Overgewicht & Obesitas.

Yneke Vocking schreef een reactie op de Foodlog lijn van Melchior. Let vooral op de vet gedrukte zinnen, ik denk dat ze gelijk heeft. Dat is de essentie, afvallen lukt wel, maar hoe kan je juist op gewicht blijven.

Eigenlijk vertel je op een nogal tendentieuze manier, die de lieve Grazia-lezeresjes hopelijk begrijpen, dat je verwacht dat je er vanuit gaat dat het Dr. Frank-dieet en alle andere low-carb dieten gaan werken! Maar natuurlijk gaan deze dieten werken! Het probleem is alleen dat alle dieten werken tot je ermee stopt. En ik durf met jou de weddenschap wel aan dat minimaal 90 % van de dr. Frank-fans, na stoppen heel snel de kilo’s er weer bij (vr)eet. Net zoals al die mensen die gingen Montignaccen, SB-en, southbeachen en ook de mensen die het Atkins-dieet een tijd volgden. Ik zeg net als Katan, zonder toegeknepen billen, dat je niks blijvens bereikt als je niet je totale gedrag voor altijd verandert. En daarbij is het inderdaad om wat koolhydraten in te ruilen voor eiwitten. Dan val je niet alleen gemakkelijker af maar het houd je ook langer slank. Maar het dieet van Dr. Frank en wijlen Atkins is daarvoor te extreem….

Aanvulling 17-1-2010
De reactie van Melchior Meijer op zijn eigen stuk is heel erg helder wat mij betref:

Effe snel, ik heb heel weinig online tijd vanwege een stukkend aggregaat. Ik weet bijvoorbeeld ook niet of en wat Hendrik Kaput heeft geantwoord op mijn poep-idee. Sorry. Ten eerste, hartelijk dank reageerders voor het lezen van dit Grazia-stukje. Ik ben geroerd dat zoveel intellectuelen over de drempel heen stappen.

Yneke,
Ik vind het moedig dat je zo verbeten vasthoudt aan de inzichten die je op de diëtistenschool hebt geleerd en twintig jaar lang hebt uitgedragen, ook nu ze achter elkaar publiekelijk worden ontzenuwd en nu de deftigste pleitbezorgers ervan steeds minder kleren aan hun lijf blijken te hebben. Het doet denken aan het orkest van de Titanic, dat koppig doorspeelde terwijl het ‘onzinkbare’ schip afborrelde. Zie bijvoorbeeld de laatste meta-analyse van Krauss et al in AJCN. Het is ook aardig dat je hier nog eens duidelijk en gespeend van iedere twijfel stelt waar je staat, zodat je in een later stadium van de paradigmaverschuiving niet ongestraft kunt zeggen: ‘Maar dat is niets nieuws, dat heb ik altijd gezegd’.

In een eerdere draad liet je doorschemeren dat je je er te goed voor voelt, maar ik raad je toch echt aan om eens iets buiten je eigen referentiekader te lezen. Good Calories Bad Calories, bijvoorbeeld, of de volledige content van Stephan Guyenets uitstekende blog Whole Health Source. Stephan is een loepzuivere wetenschapper, dus je kunt je niet verschuilen achter het schijnargument van ontoereikende credentials. Ik durf te wedden dat je zelfs het college van Robert Lustig over fructose overload niet hebt gevolgd. Ik zeg niet dat ik de wijsheid in pacht heb – integendeel – maar als je stelselmatig weigert om andermans bronnen tot je te nemen, schiet het niet op.

Tendentieus? Beslist! Vijandig zelfs. Martijn (‘Cordial’) Katan heeft al zijn krediet verspeeld met de onvoorstelbaar onbeleefde en irrelevante repliek op Dr Ravnskov in het AJCN en met zijn lasterlijke scheldkanonnade op tv . Daarin liet hij duidelijk zien wie hij is: een megalomane, opportunistische [vul hier een scheldwoord naar keuze in]. Hij speelt de nuchtere geleerde, maar in werkelijkheid negeert en beschimpt hij massa’s hem onwelgevallige waarnemingen en hypotheses. Als iemand hem met argumenten aanvalt, schiet hij ad hominem terug. Een buitengewoon enge man, met wie ik me niet graag zou affileren. Het is die arrogantie die ‘het establishment’ zo ongeloofwaardig maakt. Zie ook de email van Taubes ergens hier (Wouter: Zie refs van Taubes op Foodlog), in reactie op de zoveelste valse ad hominem attack van Katan (Wouter: en de Berkley lezing van Taubes hier, en op youtube 2007 en youtube 2009).

Robin,
Een verkapte advertentie voor het paleodieet, ha, ha, ha. Die houden we erin! Foei, foei, foei. Stom dat ik vergat er bij te vermelden waar je dat paleodieet het kunt kopen. En ik heb niet eens een boek in de aanbieding ;-). Nogmaals, ‘het’ paleodieet bestaat niet. Variatie en adaptatie vormen onze niche. De evolutiegeneeskunde hanteert de pre-landbouw situatie uitsluitend als grof filter. Neolitische voedingsmiddelen zijn niet per se ‘slecht’ en ‘paleo-items’ zijn niet inherent ‘goed’. Ik veronderstelde dat deze vanzelfsprekendheid hier niet meer uitgelegd hoefde te worden. De paleobril is erg geschikt als kompas, als hypothesegenerator, als instrument om orde te scheppen in de chaos. Lindeberg geeft al aan dat macronutrientverhoudingen waarschijnlijk een non issue zijn (behalve voor glucose-intolerante mensen, iets wat dietistes en de door insuline- en statineboeren gesponsorde Diabetes Vereniging Nederland stelselmatig ontkennen) ) en ik ben het met hem eens! Wat betreft je opmerking over progressie/achteruitgang: zucht. Zelfs de fanatiekste paleo-adepten (onder wie overigens Nassim Taleb, die nu weer goed gezond is) moeten er niet aan denken moderne verworvenheden af te schaffen. Lees nou eens goed en laat je niet verblinden door een Grazia-kreet als het ‘Wilma Flintstone dieet’. Het paleoparadigma leidt juist tot innovatie. Het zou er bijvoorbeeld toe kunnen leiden dat technologen een tarwesoort fabrieken die gespeend is van de stofjes waar we (bewezen) niet goed tegen kunnen, maar waar je toch brood van kunt bakken. Ga de uitspraken van Lindeberg nog even teruglezen en roep dan nog eens wat. Overigens kun je met echt eten geweldig koken!

Natuurlijk heb ik ook helemaal niks met dieten. Sodemieter op. Maar ‘dieten’ vormen een voertuig om redelijk gecompliceerde informatie over te dragen op een ‘specifiek’, in principe ongeinteresseerd publiek, in de hoop een heel klein beetje van de schade die alle maligne dietistenpropaganda teweeg brengt ongedaan te maken.

“Ik ben geen aap.” Vertel dat Frans de Waal ;-). Je bent een aap die dankzij koken (vuur), vleesconsumtie en een al dan niet afgedwongen exploitatie van kunstlandschappen een gigabrein heeft ontwikkeld.

Willem en Pieternel,
Dank voor de support.

Aanvulling 3 februari 2010.
De discussie over een gezond voedingspatroon gaat nog even door. Dit keer over vet en verzadigd vet. Lang geleden in 2006 begon Melchior Meijer met de discussie op Foodlog met de titel “Melchior Meijer en de discussie over verzadigd vet”. De discussie is 2 dagen geleden weer geopend. Dit keer omdat mijn grote geld Katan 🙁 te veel nadruk legt op vet en eigenlijk de werkelijke boodschap “vet is niet de issue, maar koolhydraten en suikers wel” niet verkondigd. Dick heeft de experts opgeroepen hun mening nogmaals te verkondigen. Lees vooral de lijn “Martijn, Melchior en Frits: en nu de waarheid over vet!”. Geloof het of niet, maar ook dr Frank (Frank van Berkum) doet mee! In het verleden heb ik hem een beetje belachelijk gemaakt (link), maar zijn reacties op de foodlog lijn spreken mij zeker aan.

No Comment – maar neem wel anderhalf uur de tijd voor dit filmpje van Robert H. Lustig

Interessante lezing hoor van Robert H. Lustig! En kijk daarna ook nog maar even de lijn over het oerdieet lezen. En natuurlijk Meatless Monday.

Samengevat**:
– vet is niet noodzakelijk slecht (de wetenschappelijk uitgangspunten klopten niet).
– minimaliseer alcohol (=ethanol) (overheidsbeleid nu: extra belasting)
– stop de consumptie van suiker-water. Melk, water (en ik denk ook thee en koffie) zijn okay.
– minimaliseer Fructose inname. (advies aan overheden: voer een fructose belasting in, het is een gif)
– groenten en fruit zijn altijd okay (maar let wel op de totale koolhydraten/suiker inname ivm kcal-en).
– veel meer vezels consumeren (en dan nog meer!), bijvoorbeeld samen met koolhydraten
– een beperkte hoeveelheid proteïne is echt nodig (of uit vlees of uit proteïnen uit groente)
– elke minuut “TV” moet gecompenseerd worden met een minuut “bewegen”.
– wacht minimaal 20 minuten voordat je een tweede portie besteld (= Satiety signal)

De eye-opener voor mijzelf: Zelf hou ik van een Coca Cola op zijn tijd. Voor mij was nieuw dat er veel zout in deze drank zit en dat suiker juist nodig is om dit zout te camoufleren. Gelukkig consumeer ik maar een paar glazen per week 🙁 Meer informatie is te vinden op: www.sugarshockblog.com en deze link.

Nu heb ik voor de grap een maand geleden een stukje geschreven over Duurzaamheid & Voeding. Wellicht staan daar een paar kleine foutjes in (de simpificatie rondom inname, verbruik en ophoping van kcal **). Robert H. Lustig : a Calory is not a Calory. Glucose is good, fructose is bad.. Nog een ander Foodlog.nl lijn van Lustig uit 2006

** let op ik ben geen voedingskundige of diëtist, en pretendeer dat dus ook niet. Op basis van mijn chemische achtergrond denk ik wel dat Robert Lustig (en Frits Muskiet) het bij het juiste eind hebben.

Aanvulling van Wouter de Heij d.d. 6 april 2013 


Aanvulling van Liesbeth Oerlemans d.d. 13 december 2009:

Het onderstaande stuk is geschreven door Liesbeth Oerlemans in een e-mail reactie op dit blog (wel geeft ze aan dat ze het filmpje niet helemaal heeft gezien). Mijn grote dank gaat uit naar haar bijdrage. Liesbeth heeft haar akkoord gegeven op de publicatie van haar e-mail. Zelf heb ik tussen haakjes nog enkele opmerkingen geplaatst in haar tekst.

A. Algemene opmerkingen
Wat goed en slecht is, is afhankelijk van het gehele voedingspatroon en daarnaast per persoon afhankelijk. Er zijn uiteraard wel een aantal algemene richtlijnen te geven (Wouter: ben ik het mee eens. Gezonde of ongezonde producten bestaan niet. Gezond of ongezond voedingspatroon wel).

Het oerdieet en Frits Muskiet
Hierbij een link naar een stuk van Frits Muskiet. Erg boeiend wat mij betreft. We kunnen volgens Frits Muskiet minstens zeven grote fouten aanwijzen:
1. De samenstelling in macronutriënten (vetten, koolhydraten en eiwitten)
2. De vetzuursamenstelling
3. De glykemische belasting
4. Het gehalte van micronutriënten (vitamines en mineralen)
5. De zuur-base balans
6. De natrium-kalium verhouding
7. Gehalte aan vezels

Coca cola
Eerder zei ik dat er geen slechte producten bestaan maar ik neem mijn woorden voor 1 product terug en dat is voor Cola. Dat is super slecht: suiker, zout en te veel fosfaat. ☹
Nou vind ik absoluut dat je ook af en toe iets moet eten/drinken waarvan je geniet. Als je cliënt bij mij zou zijn, zou ik als natuurgeneeskundige overigens wel vragen wanneer je behoefte hebt aan Cola. Het zou zo maar kunnen dat je het als een soort pepmiddel gebruikt om door te kunnen gaan. Misschien is stoppen dan een gezondere oplossing. (Wouter: ik vind het gewoon lekker. Als kind ben ik wel “geprogrammeerd” om Coca Cola lekker te vinden. Rationeel weet ik dit. Koffie gebruik ik voor als pepmiddel)

Glucose is good, fructose is bad.
Ligt er aan wat je bedoelt, zie tekst bij koolhydraten (Wouter: zie ook hieronder onder “5-groente en fruit”). (Wouter: er blijkt volgens de hyptheses van Richard H. Lustig een groot verschil te zijn tussen glucose en fructose)

B. Hierbij een puntsgewijze inhoudelijke reactie

1- vet is niet noodzakelijk slecht (de wetenschappelijk uitgangspunten klopten niet).Denk jij echt dat vet slecht is? (Wouter: neen natuurlijk denk ik dat niet, ik denk ook dat vet een te slechte naam heeft). Als jij dat zelfs denkt, dan geef ik op dat het qua vetidee nog goed komt in Nederland. Dat komt door het voedingscentrum met hun ongenuanceerde advies ‘Let op vet’. Meervoudig onverzadigde vetzuren (omega 6 en omega 3) zijn essentieel. Ons lichaam kunnen deze stoffen niet zelf aanmaken, en we moeten deze dus via onze voeding binnen krijgen. Uit een onderzoek van TNO in 2007 in opdracht van het voorlichtingsbureau Margarine,Vetten en Oliën blijkt de volgende vetzuursamenstelling


De verhouding omega 6 en omega 3 is 10 : 1 terwijl het vroeger 1:1 was. Als we teveel omega 6 binnen krijgen, wordt omega 3 niet of onvoldoende afgebroken omdat voor de omzetting van omega 6 en omega 3 dezelfde enzymen worden gebruikt en de omega 6 familie dominant is.

We eten veel te weinig omega 3. En deze wordt dus door de overdaad aan omega 6 niet of nauwelijks omgezet in EPA en DHA. Omega 3 hebben we nodig ter voorkoming van hart-en vaatziekten. Bovendien remmen ze ontstekingen en auto-immuunziekten. Er zijn aanwijzingen dat omega 3 vetzuren een rol spelen bij depressie, dementie, agressief gedrag en slechte concentratie. Voor de opbouw van de membramen in het zenuwweefsel, de hersenen en het netvlies zijn EPA en DHA nodig.

We eten te veel verzadigd vet. Het vlees van wilde dieren bevatte 2-4 % vet met relatief veel omega 3. Ons huidige vee, dat op graan leeft, bevat 20 -25 % vet dat voornamelijk bestaat uit verzadigd vet. Mensen die de goede vetten binnen krijgen (en voor de rest ‘normaal’ eten) zijn gemiddeld minder dik. Met wat vet gaat de vertering beter.

2 – minimaliseer alcohol (=ethanol) (overheidsbeleid nu: extra belasting)Ja dat is een belasting van de lever, die het in onze maatschappij al zo zwaar heeft. Mannen mogen maximaal 3 consumpties per dag, vrouwen mogen maximaal 2 consumpties per dag. (Wouter: en als je nu niet drinkt verdient het niet de aanbeveling om welt te gaan drinken. Meer hierover in richtlijnen gezonde voeding 2006 H 4.6)

3- stop de consumptie van suiker-water. Melk, water (en ik denk ook thee en koffie) zijn okay.Ja zo min mogelijk suiker want om deze af te breken heb je extra mineralen nodig. Melk (zo’n 2/3 consumpties per dag, niet meer Trouwens Ca alleen opgenomen bij voldoende vitamine D (waar heel veel mensen een tekort aan hebben, zie advies gezondheidsraad September 2008)
Koffie en thee ook zo’n 2/3 per dag. Thee kan ook nog kruidenthee zijn maar dat vind je misschien hocus pocus (Wouter: ik ben niet tegen kruidenthee, soms vind ik het zelf nog lekker ook. Maar dan wel met een beetje glucose ☺)

Ik hoor politici tegenwoordig regelmatig zeggen dat kinderen magere zuivel moeten eten. Dat slaat echt nergens op. Zelfs niet voor kinderen met overgewicht! Die moeten afvallen door minder onzin te eten en te bewegen. Kinderen hebben vet nodig in de groei. Ook om de in vet oplosbare vitamines A, D, E, K op te kunnen nemen.

4- minimaliseer Fructose inname. (advies aan overheden: voer een fructose belasting in)Ja ,maar geldt voor alle zoetstoffen. Pancreas maakt insuline aan terwijl er geen suiker komt, zorgt voor veel bloedglucoseschommelingen en dat kan oa resulteren in diabetes 2 en metabool syndroom. (Wouter: volgens Robert H. Lustig ligt het voornamelijk aan fructose, ik denk dat zijn hypothese klopt.)

5- groenten en fruit zijn altijd okay (maar let wel op de totale koolhydraten/suiker inname.Als koolhydraten worden afgebroken ontstaat uiteindelijk glucose (Wouter: dit hangt af van de mono-sacharide waarmee de koolhydraten zijn opgebouwd ). Hoe complexer de afbraak, hoe geleidelijker het bloedglucose stijgt Dat is beter om schommelingen te voorkomen. De bewerkte koolhydraten zorgen voor veel (ongezonde) schommelingen. Hierdoor blijven mensen eten. Een overdaad aan koolhydraten wordt uiteindelijk omgezet in vet.

Groenten (en in mindere mate) fruit hebben een lage glycemische lading (GL) waardoor het bloedglucosegehalte langzaam stijgt. Koolhydratenbeperking houdt dan ook niet in dat we beperkt groenten en fruit moeten eten. Sommige fruit met een hoge GL geldt beperking wel voor. We hebben hoe dan ook koolhydraten nodig (minimal 100 gram per dag). Maar dan wel heel graag via groenten en fruit omdat daaar ook vitamins en mineralen inzitten en tevens een bron van vezels zijn.

6- veel meer vezels consumeren (en dan nog meer!), bijvoorbeeld samen met koolhydratenMet name in de vorm van groenten, fruit en volkoren producten (Wouter: zou kunnen, maar ik denk niet dat de bron van vezels heel erg bepalend is, veel meer vezels consumeren is de essentie)

7- een beperkte hoeveelheid proteïne is echt nodig (of uit vlees of uit proteïnen uit groente)Natuurlijk moet je eiwitten binnen krijgen. Maar in het algemeen krijgen we gemiddeld te veel eiwitten binnen. Te veel eiwit kan ook omgezet worden in vet. (Wouter: klopt voorzover ik weet)

Aanvulling 3 februari 2010.
De discussie over een gezond voedingspatroon gaat nog even door. Dit keer over vet en verzadigd vet. Lang geleden in 2006 begon Melchior Meijer met de discussie op Foodlog met de titel “Melchior Meijer en de discussie over verzadigd vet”. De discussie is 2 dagen geleden weer geopend. Dit keer omdat mijn grote geld Katan 🙁 te veel nadruk legt op vet en eigenlijk de werkelijke boodschap “vet is niet de issue, maar koolhydraten en suikers wel” niet verkondigd. Dick heeft de experts opgeroepen hun mening nogmaals te verkondigen. Lees vooral de lijn “Martijn, Melchior en Frits: en nu de waarheid over vet!”. Geloof het of niet, maar ook dr Frank (Frank van Berkum) doet mee! In het verleden heb ik hem een beetje belachelijk gemaakt (link), maar zijn reacties op de foodlog lijn spreken mij zeker aan.

Aanvulling 28 maart 2010
Een nieuwe discussie over olie en onverzadigde vetzuren op foodlog Koolzaadolie verhitten en dan
Ook de lijn Martijn, Melchior en Frits blijft interessant om te blijven volgen.

Aanvulling 11 januari 2013
Een heel interessant artikel over de verhouding omega 3 versus omega 6 is gisteren gepubliceerd: The Importance of the Omega-6/Omega-3 Fatty Acid Ratio in Cardiovascular Disease and Other Chronic Diseases

Bewegen om af te vallen is niet duurzaam

Op weg naar mijn wekelijkse roeiafspraak op het mooiste roeiwater van Nederland van de vereninging Pontos luister ik op de radio graag naar BNR. Op de zondagochtend is meestal de herhaling van BNR-gezond te horen. Tijdens deze uitzendingen heeft professor Katan een kleine column. Deze week ging het over afvallen – en specifiek afvallen volgens de nieuwste ‘goeroe’ dr. Frank. Het radiofragment is hier te beluisteren.

Katan zegt: “Voor afvallen bestaat geen quick fix zegt Katan in op BNR. In de basis is afvallen heel simpel. Minder eten en meer bewegen.”

En zo is het, afvallen is een balans tussen energie-iname, energie-verbruik en (negatieve) ophoping van energie (het zit iets ingewikkelder in elkaar, de snelheid van ophoping wordt hormonaal geregeld, zie ook Gary Taubes on YouTube, zijn stelling : “obesity is a disorder of excess fat accumulation”. Deze hypothese uit 1908 wordt ook Lipophilia). Natuurlijk is voorkomen van overgewicht ook beter dan genezen. Kortom op een gezond gewicht blijven lijkt me veel relevanter. Afvallen is dan immers niet nodig. Toch heeft deze uitspraak van Katan me aan het denken gezet. Te dik zijn is niet alleen erg vervelend voor de te dikke persoon zelf, maar het is ook nog eens harstikke onduurzaam. Dikke mensen zijn slecht voor het milieu. Er zijn immers veel te veel kcal opgenomen, en voor deze kcal is eerst heel wat grondstof in de vorm van gewassen, groente, fruit en vlees teveel genuttigd. Dikke mensen hebben ook meer energie per dag nodig dan dunne mensen.

Als je nu specifiek kijkt naar de activiteit “afvallen”, dan is bewegen/sporten helemaal onduurzaam. Je gaat bewust meer kcal verbranden om je eigen energie-voorraad op te branden. Niet echt milieuvriendelijk lijkt me! Minder eten is wat dat betreft een duurzamere manier om je interne energievoorraad op te maken en slanker te worden.

Afgelopen zaterdag stond er weer een heel stuk in de volkskrant over vlees-consumptie. Volgens de Partij van de Dieren zouden we minder vlees moeten gaan eten of een dag in de week bewust geen vlees nuttigen. Mijn advies aan de partij van de dieren: minder vlees consumeren is prima, bewegen is goed voor de gezondheid, maar bewegen om af te vallen is niet duurzaam. Zet dat maar in het partijprogramma. (en een beetje OJAH promoten mag ook wel, deze derde generatie vleesvervanger is EN duurzaam EN heel erg lekker. De discussie over duurzaamheid en vlees op foodlog is getiteld Wormen of naarden?). (zie ook vleeswijzer.nl)

http://video.ted.com/assets/player/swf/EmbedPlayer.swf

Roeien is overigens de meest fantastische manier van bewegen. Goed voor de longen en vrijwel al je spieren (70% benen, 20% rug, 10% armen). Verder is de belasting van je knieën en gewrichten lager dan bij hardlopen. Met mijn roeimaat Daan (DGA van mijn-werk.nl) wordt halverwege, en na afloop ook lang nagesproken over innovatie en ondernemerschap; dubbel inspirerend dus. Voor een ieder die een goede en empatische coach kan gebruiken: neem contact op met Daan via zijn website!

PS de uitzendingen BNR-gezond zijn heel aardig om naar te luisteren. Het archief staat hier.

PPS zie ook de discussie over bewegen en afvallen op foodlog Rode Hoed I (de discussie over het oerdieet). Zelf weet ik helemaal niets over dieeten, en ik verwijs de geïnteresseerde lezer graag dan ook graag door naar Yneke:

25 september 8.49
Yneke Vocking
Dick, wanneer ik een stappenplan zou moeten maken naar een gezonder leven dan zou het rijtje er zo uitzien: eerst meer bewegen, dan minder eten en pas daarna de keuze van voedingsmiddelen veranderen.

En het zou best kunnen dat door voortschrijdend wetenschappelijk inzicht de ideale voeding eruit gaat zien als de oerdis door Muskiet beschreven. Als iedereen zo zou eten dan hebben we inderdaad op wereldschaal een probleem.
Maar met het beschrijven van een ideale voeding ben je er niet. Het moet ook gegeten worden. Bijna iedereen is het er bijvoorbeeld ook over eens dat groente en fruit goed voor je zijn. Alleen lukt het maar weinigen om daar voldoende van te eten.

Aanvulling 10-1-2010
Dick heeft zonet een artikel geplaatst op foodlog. Dr Frank en klaar is Kees.

Liesbeth
Ik geloof in geen enkel wonderdieet. En dus ook niet in dit dieet. En bij elk wonderdieet ontbreekt de broodnodige variatie. De uitgangspunten van zijn dieet (verschuiving naar meer eiwiten) zijn overigens wel juist om af te vallen. Het gaat om
ca 70 -100 gram per dag en maximaal 125 gram eiwit. De reden dat het werkt:
1. je behoudt je spiermassa (en die verbrandt meer)
2. basaal metabolisme gaat niet omlaag
3. eiwit geeft verzadiging

Dit is van mij geen aanbeveling om je vol te proppen me eiwitten. Een gezond dieet bestaat uit meer.

Voor de liefhebbers hierbij nogmaals het Food & Nutrition Delta obesitas verslag.

Aanvulling 3 februari 2010.
De discussie over een gezond voedingspatroon gaat nog even door. Dit keer over vet en verzadigd vet. Lang geleden in 2006 begon Melchior Meijer met de discussie op Foodlog met de titel “Melchior Meijer en de discussie over verzadigd vet”. De discussie is 2 dagen geleden weer geopend. Dit keer omdat mijn grote geld Katan 🙁 te veel nadruk legt op vet en eigenlijk de werkelijke boodschap “vet is niet de issue, maar koolhydraten en suikers wel” niet verkondigd. Dick heeft de experts opgeroepen hun mening nogmaals te verkondigen. Lees vooral de lijn “Martijn, Melchior en Frits: en nu de waarheid over vet!”. Geloof het of niet, maar ook dr Frank (Frank van Berkum) doet mee! In het verleden heb ik hem een beetje belachelijk gemaakt (link), maar zijn reacties op de foodlog lijn spreken mij zeker aan.

Frits Muskiet: ‘Onze voeding moet gebaseerd zijn op eetpatroon oermens’

Afgelopen week de inspirerende lezing aangehoord van Frits Muskiet in de Rode Hoed **. Beargumenteerd vertelt hij waarom we eigenlijk weer een oerdieet zouden moeten gaan volgen. Vlees is okay, minder suiker en koolhydraten. En natuurlijk groente, fruit en vis.

Ook op foodlog wordt er nog over dit dieet en de Rode Hoed bijeenkomst gepraat : Rode Hoed I: wat kraakt er nou eigenlijk? en Hoe we eten, past niet bij wie we zijn en Muskiet: obesitasbestrijding is onzorgvuldige basis gezondheidsbeleid. Ik ben geen expert -ben ook niet van plan om me uitvoerig in te lezen- maar het komt plausibel over.

Enkele verslagen over de eerste Rode Hoed bijeenkomst zijn te vinden op (1) nieuwsvoordietisten – Karine Hoenderdos, (2) Biologica**

Aankomende week ga ik weer naar de Rode Hoed
.
** ik stem niet op PvdA of SP; eet gewoon vlees en conventionele voeding. Mijn standpunt is dat we een duurzaam conventioneel eetsysteem zouden moeten willen nastreven. Biologisch is soms niet duurzaam 🙂

Aanvulling d.d.d 13-12-2009

Hierbij een link naar een artikel van Frists Muskiet: Evolutionaire geneeskunde U bent wat u eet, maar u moet weer worden wat u at. Bekijk daarnaast ook het filmpje van Robert H. Lustig. Ik heb op 10 december een korte posting op F4I geplaatst met daarin de verwijzing.

Aanvulling 5 december 2010
Liesbeth heeft een paar korte stukjes geschreven over Oerdis en Paleo, en het voedingscentrum.